Het korte nieuws in deze aflevering:

• Kindervredesprijs gaat naar uit Afghanistan gevluchte Nila Ibrahimi (17)
• Investeringen in energietransitie voor het eerst berekend: ruim €25 mrd in 2023
• Een op de zes vrouwen in Nederland werkt niet
• Triodos Bank maakt biodiversiteitsdoelen bekend en financiert €500 miljoen in Nature-based Solutions
• Amsterdam gaat asielzoekers sneller aan een baan helpen

Ruben: Wat is de impact van bezuinigingen in ontwikkelingssamenwerking? En wat is er aan de hand met de plasticproductie in Europa? Welkom bij Money Matters.

Intro: Welkom bij Money Matters, de podcast voor al je impactnieuws. We nemen je mee door het landschap van impact investeren en we praten je bij over de impacteconomie. Waar gaat het goed, wat kan er beter? Dat bespreken we in Money Matters, een podcast van Social Finance NL in samenwerking met Circle.

Ruben: Hallo en leuk dat je weer luistert. Ik ben Ruben. En vandaag weer als co-host Marian Spier.

Marian: Hoi Ruben!

Ruben: De luisteraar kent je inmiddels, oprichter van FEM-START en een legio aan andere functies.

Marian: Een leven.

Ruben: En heel leven daarnaast. Hoe is het met je?

Marian: Bij mij gaat het goed, het gaat rustig. Ik heb net een drukke tijd achter de rug. Mooie opdrachten binnengehaald. Dus ik ga mooi 2025 tegemoet. We hebben een event in januari waar we 125.000 euro investeringsgeld beschikbaar stellen voor vrouwelijke ondernemers. Dus ja, ik mag niet klagen.

Ruben: Mooi, mooi. En je was met Björn aan de slag.

Marian: Ja, dat was heel leuk. Ik ben toen weer KiVa op gaan zoeken. Ik had het nog met hem over, ken je KiVa. Dat platform was toen echt zo groundbreaking, he? Maar het doet het nog steeds hartstikke goed.

Ruben: Je kan nog steeds met KiVa geld steken in ondernemers- en ontwikkelingssamenwerking?

Marian: Ja.

Ruben: Dat wist ik niet.

Marian: Dat wist ik ook niet.

Ruben: Dat bestaat al 15 jaar of zo.

Marian: Ja klopt. En heel veel geld hoor, gaat daar doorheen.

Ruben: KiVa. kiva.org of.com?

Marian: Ja, ik denk .org.

Ruben: Misschien via Google, dan kom je er zo op.

Marian: Ja, dan kom je er zo op.

Ruben: Nou, goed om te horen. En we gaan natuurlijk meteen starten met de Luisteraarsvraag.

Ruben: “Hoi Money Matters, deze week is het Black Friday. Wat vinden jullie van deze ontwikkeling? En ik vroeg me af, is het voor sociaal ondernemers verantwoord om mee te doen aan Black Friday?

Marian In één minuut. Hoe kijk je tegen Black Friday aan?

Marian: Nou ja, ik heb niks gekocht, maar ik zag het allemaal voorbij komen.

Ruben: Het komt nog hè? Het komt nog.

Marian: Oh gelukkig. Nee, maar je kan nu al bestellen hè? Online hè? Want ik koop veel online. Als sociaal ondernemer is het natuurlijk… Je bent ondernemer, dus je hebt iets te verkopen. En is het niet onverantwoord om er niet aan deel te nemen. Maar de vraag is hoe neem je daar deel aan? Bijvoorbeeld als je een bedrijf als Sellpy bent, ik weet niet of je Sellpy kent. Dat is een recyclingbedrijf waar je ook kleren aan kan geven om te verkopen. Dan kan je zeggen van, nou je kan nog meer kleren schenken aan Sellpy voor een betere wereld. Dus het is de manier hoe je als sociaal ondernemer het invult.

Kijk, als je spullen verkoopt die de wereld vervuilen, dan zou ik zeggen als sociaal ondernemer om even niets te verkopen. Maar we zijn allemaal ondernemers en ik denk dat sociaal ondernemers met name producten creëren die zorgen voor een betere wereld, dus op die dag kunnen ze het natuurlijk aanbieden. Het is de manier hoe ze het gaan doen.

Ruben: Dus doe eraan mee, maar wel op je eigen manier.

Marian: Ja, en verantwoord.

Ruben: Volgens mij zijn er ook initiatieven zoals Green Friday of Fair Friday.

Marian: Ja, Green Friday is echt duidelijk een voorbeeld van sociaal ondernemen. Dus dat je iets groens, met name misschien besluit je dan om groen elektrisch in te kopen.

Ruben: Precies.

Marian: Weet je dat soort dingen. Dus ja, je kan ook keuzes maken, groene keuzes maken tijdens Black Friday.

Ruben: En ik las in de krant dat in Brussel heb je ook Local Friday. Dus die gebruiken de Black Friday om aandacht te vragen voor lokaal inkopen. Ik weet dat in Amerika hebben ze dat heel erg voor zwarte makers. Dus dat mensen dan bewust voor groepen, omdat minder dan 10% van hun producten komen in de schappen. Dus dan kan je dat ook op zo’n manier een bepaalde doelgroep helpen om een beter leven te krijgen. Dus eigenlijk ook lokaal, maar dan in je eigen gemeenschap.

Ruben: Ja, dankjewel. Nou, hopelijk hebben we hiermee de vraag beantwoord. En zit je nou ook te luisteren en denk je van wat is nou de impact achter het nieuws? Stuur ons dan het berichtje met jouw vraag naar Social Finance NL via LinkedIn, Instagram of via info@sofin.nl en dan beantwoorden we jou ook jouw vraag in de volgende aflevering. We gaan door met het nieuws.

Ruben: Wat is de impact van bezuinigingen op ontwikkelingsaanwerking. Minister Reinette Klever, PVV-minister, verantwoordelijk voor buitenlandse handel en ontwikkelingshulp, heeft aangekondigd 2 miljard euro per jaar te bezuinigen op ontwikkelingshulp. Ja, het worden enorme enorme effecten in het sector, maar hoe kijk jij daartegen aan? Wat is het nut van ontwikkelingshulp en wat doen deze bezuinigingen daarmee?

Marian: Nou, ik heb in heel veel ontwikkelingslanden gewerkt. Ik kan me voorstellen dat er… Er kan altijd bezuinigd worden. Je hoeft niet met die jeep daar rond te rijden in Angola. Je kan ook een Toyota’tje rijden. Dus dat is… Waar gaat het geld naartoe? Dus daar zou zeker… Je hoeft niet in die villa te wonen. Je kan ook in een kleiner huis wonen. Als ontwikkelingssamenwerking. Dat heb ik veel gezien. Dat is niet stereotype.

Ruben: Want jij hebt veel gezien?

Marian: Ja, ik heb veel internationaal gewerkt en ik heb in Suriname gewoond. Dus ik heb een derde wereldland waar ook veel ontwikkelingshulp geld naartoe ging vroeger. Maar 2 miljard is best veel. Dat is 9 nullen. Ik heb ook gezien, de positieve impact van ontwikkelingsgeld. Ik heb in het Raad van Toezicht gezeten van Rutgers, daar ging ook veel geld naar toe, met name seksuele reproductieve rechten. Dus om ervoor te zorgen dat we om tienerszwangerschappen te voorkomen en van alles wat daarmee te maken heeft. Voor de mensen die mensen die luisteren weten waar ik het over heb. Dus aan de ene kant zal het, wat ook betekenen dat de wereld weer, dat dus dat er expansie, dat het weer heel veel mensen onverantwoord kinderen gaan krijgen, als er minder geld aan wordt gegeven. Er gaat ook heel veel ontwikkelingsgeld naar boeren toe, hoe ze eigenlijk het land moeten bewerken. Als daar, met alle klimaatproblemen die er zijn, als daar niet aan gewerkt wordt, gaan die mensen vluchten naar plekken zoals Nederland. Dus ik weet niet of zij goed, misschien wel, ze zal wel geadviseerd zijn, maar ik weet niet of ze goed na heeft gedacht over de impact die het zal hebben op de wereld. Want we hebben ook natuurlijk ons gecommitteerd aan de SDG goals, de Sustainable Development Goals. En daar komt ook een groot deel van ontwikkelingshulp en ontwikkelingssamenwerking wordt daarin behandeld. Gaan we ons daar niet meer aan houden, is de vraag.

Marian: Maar mijn grote vraag is, is dit kabinet er nog in 2026?

Ruben: Precies, ja, dat is natuurlijk de vraag.

Marian: Maar het is spannend, ja, is het keep your head low totdat ze weg gaat, of gaat men zich mobiliseren? Dus gaan al die NGO’s zich mobiliseren, net als hoe het onderwijs zich mobiliseert, om daartegen in te gaan?

Ruben: En denk je, want ik hoor natuurlijk wel, onderwijs raakt ons natuurlijk heel direct, die bezuinigingen. En nu is er volgens mij al een succesvolle lobby aan de gang. Denk je dat ontwikkelings- en samenwerksorganisaties net zo’n succesvolle lobby kunnen optuigen? Of is dat lastiger?

Marian: Als ze kunnen laten zien wat de impact is. Ik denk dat het net als met BTW. Dat was ook dat we BTW op boeken en kunst en cultuur. Je moet gewoon een stevige lobby hebben die daar tegenin gaat en die de gesprekken aangaat met Kamerleden die dan… Zo werkt het eigenlijk. Maar 2 miljard is best veel geld. Kijk, je kan altijd onderhandelen. Dat is heel veel geld.

Ruben: Ja, want de totale begroting is 3,6 miljard voor ontwikkeling.

Marian: Dus dat betekent 1,6 miljard blijft over. Waar gaat het naartoe? Een deel gaat naar het salaris van medewerkers van Buitenlandse Zaken.

Ruben: Dat weet ik eigenlijk niet.

Marian: Ja, of is het potje, wat is die 2 miljard, is het ook personeel? Of is het echt alleen maar projecten? Ik weet niet of het personeel van Buitenlandse Zaken meegerekend wordt, maar het personeel van ontwikkelingssamenwerking zit er zeker in.

Marian: Ja, maar dat is toch personeel van Buitenlandse Zaken? Dus personeel wordt ook geraakt. En ik geloof dat het in de miljoenen gaat lopen, dus heel veel mensen gaan dan zonder werk zitten.

Ruben: Ja, en daar kom ik zo op terug. Maar je gaf aan dat er een lobby kan opstaan om hier tegen te ageren. En wij hebben het ook een van de NGO’s gevraagd. ActionAid, wat doet deze bezuiniging nou met jullie organisatie?

Laura Klokke (Directeur Action Aid Nederland): “De aangekondigde bezuiniging van minister Klever hebben echt grote gevolgen voor ActionAid Nederland, maar eigenlijk ook voor heel veel organisaties in Nederland, maar met name ook voor de ruim 2000 gemeenschappen waar ActionAid mee werkt. Als vrouwenrechtenorganisatie zijn wij afhankelijk van deze overheidsteun om wereldwijd verandering te kunnen realiseren door het budget voor internationale samenwerking met twee derde te verminderen, want dat is wat er gebeurt, wordt echt de slagkracht van die civic space echt beduidend minder. Action Aid werkt aan structurele oplossingen en dat moet ook zo blijven. Pleiten dus voor betere wetgeving en pakken de bron van dit onrecht aan en daarvoor moet je met deze gemeenschappen blijven werken. Investeren in die vrouw, in die groepen, is niet alleen eerlijk, maar dat zouden we ook als Nederland moeten willen, want als vrouwen sterker staan, profiteren eigenlijk daar hele gemeenschappen van: Armoede verminderd, kinderen krijgen betere kansen en samenlevingen worden stabieler. En deze bezuinigingen ondermijnen die positie in Nederland als koploper, vrouwenrecht en duurzame handel. En dat is natuurlijk heel erg jammer. Laura Klokke van Action Aid.

Ruben: En eigenlijk gebeuren er twee dingen. Eén, is veel minder geld, en het geld dat overblijft wil het kabinet veel meer direct geven aan partners in ontwikkelingslanden in plaats van de partijen, de Oxfam Novib’s en de ActionAid’s. Aan de ene kant kan je zeggen van hey dat kan een efficiëntieslag realiseren, maar waar veel partijen vooral bang voor zijn is dat die ambtenaren bij Buitenlandse Zaken eigenlijk helemaal geen expertise hebben en geen netwerk hebben om dat geld dan op de juiste manier in te zetten in die ontwikkelingslanden.

Marian: Misschien onderschatten ze die mensen, maar 2 miljard is gewoon heel veel geld. Maar ik ben het er niet mee eens. Er werken hele slimme mensen bij Buitenlandse Zaken. Dus dat zij dan niet eens, ik bedoel je hebt al die ambassades

Ruben: Eens.

Marian: Dus je zou lokaal personeel in kunnen huren.

Ruben: Nee klopt, maar in die transitie zit wel risico aan omdat we natuurlijk de ervaring hebben om dat geld. En het partnernetwerk is er nog niet. Er gaat natuurlijk wel geld direct via de ambassade, maar dat is op dit moment maar een klein gedeelte.

Marian: Nou ja, ik geloof niet dat ze het zo moeten insteken. Want je hebt RVO, en RVO is een uitvoeringsinstantie en daar heb je ook internationaal en je hebt bij iedere ambassade nu iemand van Economische Zaken zitten, die echt wel connected is met de community en binnen de landen. Ze zouden het ook zo in kunnen steken, dat ze zeggen we hebben ook een uitvoeringsinstantie. Dus ontwikkeling, al die mensen die nu gewoon allemaal beleidsmedewerkers zijn, dat zij dus een uitvoeringsinstantie worden. Nu ga ik mevrouw Klever adviseren, maar dat is niet de bedoeling. Maar ik geloof niet dat dat de business case moet zijn, want dat kost tijd, het kost geld. Reorganisaties kosten tijd en geld, dus weer een miljard kwijt. Dus dat kan je gebruiken. Ik denk dat zij moeten laten zien wat is de impact? Wat is de impact, één op Nederland? Wat is de impact op de maatschappij en wat is impact op de wereld? En dat Nederland zich heeft gecommitteerd aan die Sustainable Development Goals. En ook dat er op Europees niveau’s zich hebben gecommitteerd aan bepaalde doelen. Dus ik zou niet zeggen van ja, het geld, mensen weten niet, dat is niet de goede case. Ja, vind ik persoonlijk.

Ruben: Heel goed. Snap ik. En inderdaad heeft Nederland zich gecommitteerd aan die 0,7% van het Bruto Nationaal Product om dat aan ontwikkelingsgeld te stoppen. Dat is zeg maar de internationale gouden standaard, want dat moet minimaal zijn. En ik had even opgezocht, maar op dit moment zijn er in de hele wereld vier landen die dat halen. Luxemburg, Zweden, Noorwegen en Duitsland. Wij zitten nu op 0,67, maar als dit doorgaat wordt dat aanzienlijk minder.

Marian: Maar ja, er is overal druk, he, onderwijs.

Ruben: Zie jij ook kansen voor de sector om dit verlies van overheidsvinding op een andere manier op te vangen?

Marian: Ik denk altijd dat als ondernemer weet je dat ook, dat hoe minder geld je krijgt, hoe creatiever je wordt. Alleen gaat het wel heel veel impact hebben op de mensen in die landen. Maar ik denk wel dat, ik vind 2 miljard, tweederde is gewoon veel te veel om te bezuinigen. Dat weet je zeker dat dingen stuk gaan als je dan zoveel gaat bezuinigen, als je 10 procent of 20 procent bezuinigt, dan kan je zeggen we moeten efficiënter, hoe is de organisatie ingericht? Maar 2 miljard bezuinigd betekent dat er sommige van die instanties gewoon niet meer gaan bestaan, want die kunnen dat gewoon niet managen met zo weinig geld.

Ruben: Het idee is ook dat organisaties die geld ontvangen die minimaal de helft van het geld niet van de overheid moeten krijgen. Dat is nu een kwart, dat wordt daar een helft. Dus ook voor de partijen die nog geld krijgen komt er heel veel druk om ook extern geld te werven. In ieder geval die SDG-gap, dus het geld wat nog nodig is om de SDG’s te halen is volgens mij 4 trilliard. 12 nullen denk ik. Dus er moet heel veel exteren geld bij, maar de vraag is wel hoe we het ontwikkelingsgeld wat er nog is, zo in kunnen zetten dat het een katalystisch effect heeft, dat er ook meer geld beschikbaar komt om die doelen te bereiken.

Marian: Ik vraag me af waarom ze dit eigenlijk doet. Wat is de opdracht om dit zo te doen?

Ruben: De PVV wil naar nul, dus in die onderhandelingen is dit uit onderhandeld. Dat zit erachter.

Marian: En het heet ook nu ontwikkelingshulp in plaats van ontwikkelingssamenwerking. Het is ideologisch gedreven deze bezuiniging. Ik weet nog dat jaren geleden is minister Sigrid Kaag, toen was zij nog minister, begonnen met Trade for Aid. Dus het is niet iets nieuws dat er bezuinigd wordt op ontwikkelingssamenwerking. Men doet alsof het een PVV-ding is, maar er is al langer daarmee bezig. Toen is men gestart met Trade for Aid in plaats van dat men alleen maar geld doneert, dat men mensen leert hoe ze economisch zelfstandig kunnen worden in die landen. Het is niet een verrassing, alleen een verrassing is dat het zoveel geld is.

Ruben: Nee klopt en daar zitten misschien ook wel kansen. Je ziet bijvoorbeeld dat nu al die bedrijven moeten hun keten in beeld brengen. Daar heb je NGO’s echt voor nodig om dat goed te doen. Je ziet dat impact investing congres waar we het eerder over hadden. De GIIN heeft aangetoond dat er anderhalf triljard aan impactinvesting geld is. Dus hoe kunnen NGO’s daar gebruik van maken?

Marian: Impact investors kijken anders. Investors zijn vaak venture capital bedrijven. Dus je moet heel snel heel veel geld verdienen. Het eerste wat die venture capital bedrijven gaan doen is zeggen, je moet bezuinigen. Dus ik weet niet of ze dat ook willen. Ze gaan niet doneren.

Ruben: Klopt, klopt. Ja en tot slot, in Nederland is wel in een aantal sectoren natuurlijk super goed. We hebben enorm veel netwerk en expertise opgehaald. Nou, water, maar Laura had het over reproductive health, maar ook de pride gemeenschappen die we over de hele wereld ondersteunen. Volgens mij doen we een derde van de ontwikkelingssamenwerking op dat vlak komt vanuit Nederland. Dus dat gaat wel echt gevoeld worden.

Marian: Zeker, zeker. Ik zou zeggen mobiliseren, lobbyen en in gesprek gaan. Activisme moet vorm krijgen.

Ruben: Ja, zeker, zeker. We gaan het volgen. We gaan verder met het korte nieuws.

1. De kindervredesprijs is toegekend aan de 17-jarige Nila Ibrahimi. De uit Afghanistan gevluchte tiener ontving de prijs vanwege haar moedige inzet voor de rechten van Afghaanse meisjes, waaronder haar strijd tegen het verbod op zingen en haar pleidooi voor onderwijs. De prijs werd op 19 november in Amsterdam uitgereikt door Kids Rights, die een fonds van 100.000 euro beschikbaar stelt om haar missie te ondersteunen. Na de uitreiking zong ze haar protestlied tegen de Taliban.
2. Investeringen in de energietransitie in Nederland bereiken 25 miljard euro in 2023. Voor het eerst zijn de investeringen in de Nederlandse energietransitie berekent met een totaal van 25 miljard. Bedrijven, netbeheerders en huishoudens staken miljarden in verduurzaming, maar verdere groei vereist doorbraken in vraag en infrastructuur om een impasse te doorbreken.
3. Een op de zes vrouwen in Nederland werkt niet, blijkt uit cijfers van het CBS. In Nederland werkt 17 procent van de vrouwen niet, vooral door ziekte, arbeidsongeschiktheid of zorgtaken voor het gezin. Toch zouden een derde van deze vrouwen onder bepaalde voorwaarden juist wel willen werken door flexibelere werktijden of een baan dichterbij huis.
4. Triodos Bank investeert 500 miljoen euro in Nature-based Solutions. Triodos maakt bekend om tot 2030, 500 miljoen euro te investeren in Nature-based Solutions. Deze zijn gericht op het beschermen van biodiversiteit en het verminderen van CO2-uitstoot. Daarnaast stelt de bank doelen om haar impact op biodiversiteit te verbeteren en rapporteert vanaf 2026 over de effecten van haar projecten.
5. Amsterdam lanceert een pilot om asielzoekers sneller aan het werk te helpen. Terwijl het kabinet zich richt op striktere regels voor asielzoekers, zet Amsterdam in 2025 een pilot in om asielzoekers sneller aan werk of vrijwilligerswerk te helpen. Wethouder Rutger Groot Wassink benadrukt dat investeren in mensen beter is dan hen tot passiviteit te veroordelen. En de pilot kan zowel de arbeidsmarkt als het welzijn van asielzoekers ten goede komen.

Ruben: Is er nog iets van de nieuwtjes waarvan je denkt, die wil ik uitlichten?

Marian: Ik vind het heel belangrijk dat Amsterdam asielzoekers aan de baan gaat helpen, want human trafficking is een groot probleem, mensenhandel. En asielzoekers zijn vaak mensen die daar het meest van last ondervinden. Het is niet dat mensen pakken van de straat en zeggen jij gaat nu voor mij aan de slag. Maar het is vaak een asielzoeker die eigenlijk op zoek is naar een baan of geld nodig heeft om zichzelf onderhoud te kunnen voorzien. Die dan belandt in zo’n keten van mensenhandel. Ik denk dat het moment dat zij financieel zelfstandiger worden, met name economisch zelfstandiger worden, en voor zichzelf kunnen zorgen, dat dat minder druppel op de hete plaat wordt. Want het is bekend dat Nederland een van de landen is waar veel mensen verhandeld worden. En in de stad Amsterdam met name gebeurt er heel veel dus ik denk dat dat wel heel goed is van Rutger Groot Wassink om daar aandacht aan te schenken.

Ruben: Ja mooi. Zelf vond ik wel interessant over de arbeidsparticipatie van vrouwen dat die veel lager ligt dan die van mannen. En we hebben net een onderzoek bij Social Finance afgerond voor Het Potentieel Pakken.

Marian: Oh ja, ken ik.

Ruben: En dat is een geweldige organisatie waar een oud McKinsey consultant zegt van als we dit nou goed oppakken, dan kunnen we een groot gedeelte van het tekort in de zorg wegwerken door vrouwen te stimuleren en te helpen om meer te werken. Want aan de ene kant zie je dat er toch nog vaak automatisch een groot beroep wordt gedaan op vrouwen als het gaat om zorgtaken thuis, maar wat je ook vaak ziet is dat heel veel mensen aangeven,  het loont niet voor hen om meer te werken. Soms is dat ook niet waar. Het Potentieel Pakken toont ook, het laat ook zien wat er gebeurt als je meer werkt, met een calculator online. Maar ik denk ook wel dat we als maatschappij best kunnen stimuleren dat mensen meer werken, dat dat loont. Dus ja, ik vond het wel een interessant nieuwsfeitje.

Marian: Ja, en het is ook belangrijk, vooral voor vrouwen. Je weet niet of je bij die man getrouwd bent. Die man kan ook sterven, er kan van alles gebeuren. Ik hoorde laatst een vrouw vertellen dat zij vier kinderen had en ze heeft gewoon doorgewerkt. En het kostte heel veel geld, maar ze zag het meer als een investering voor later.

Ruben: Het kostte haar geld om door te werken?

Marian: Het kostte haar geld, ja. Het kostte haar geld omdat, je moet nablijven, opvang en al dat soort dingen, of buitenschoolse opvang. Al die kosten, crèche, kost een hoop geld. Maar ze zag het meer als een investering voor later. Dus dat ze gewoon kan werken aan haar carrière en dat het niet onderbroken werd. Dus men kan zeggen, ja, het kost zijn geld, maar denk aan je toekomst. Denk, wil je dan vijf jaar thuis zitten en na vijf jaar weet je helemaal niet meer hoe Google Docs werkt of Microsoft Word. Dus ik denk dat het wel belangrijk is en het is mooi dat ze hiermee aan de slag gaan.

Ruben: We gaan het over plastic hebben, want er is echt wat aan de hand met plastic. Dit jaar alleen zijn drie recyclebedrijven failliet gegaan in Nederland. Recycling van plastic. En komt dat doordat er helemaal geen behoefte is aan gerecycled plastic? Eigenlijk wel. En dat komt heel eenvoudig doordat, dat noemen ze virgin plastic, dus plastic wat nieuw is, eigenlijk gewoon goedkoper is dan plastic wat gerecycled wordt. Dat heeft weer te maken door lage olieprijzen. Want plastic maak je met olie in China en de Verenigde Staten. Dat wordt dus massaal naar Nederland en Europa geïmporteerd. En dat gebruiken wij in al onze producten. En dat is echt een probleem, want we willen wel circulair worden. We hebben allemaal doelen in 2030 en 2050, maar als je echt kijkt wat er nou gebeurt, ja dan die bedrijven die daarvoor moeten zorgen die gaan failliet.

En het zijn echt mooie bedrijven. Bijvoorbeeld Ionica, die hebben hele nieuwe innovatieve oplossingen gevonden om petflessen te recyclen. Ze hebben ook 12 miljoen subsidie gekregen. Coca-Cola is er groot ingestap, maar ja die is dit jaar failliet gegaan. Maar ook TRH Recycling of Umincorp. Ja, het zal niet iedereen wat zeggen, maar het zijn allemaal bedrijven die of ze heel slim afval kunnen scheiden. Dus plastic, nadat wij ons afval weggooien, het plastic eruit kunnen halen, zodat het niet verbrand wordt, maar dat gerecycled kan worden. Dat doet Umincorp. Of dat ze heel knap het plastic schoon kunnen maken zodat het gebruikt kan worden.

Marian: Het moet alleen hoogwaardig plastic zijn, dus ze kunnen geen goedkoop plastic recyclen.

Ruben: Klopt, klopt.

Marian: Daar hebben ze dus niet goed over nagedacht bij de bouw van hun machines ofzo. Of zie ik het verkeerd? Nou het is wel zo dat als je dus iets van plastic maakt, als je een virgin plastic ontwikkelt, dat je eigenlijk het moet verbieden om laagwaardig plastic te gebruiken omdat dat niet gerecycled kan worden.

Marian: Ah, dat is het. Goedkoop plastic kan niet gerecycled worden. Daarom hebben deze recycling bedrijven last van, daarom zijn ze failliet gegaan, omdat goedkoop plastic niet te recyclen is.

Ruben: Deels, en dat verwachten ze dat het zo groter wordt, is het aanbod van plastic wat gerecycled kan worden, is te klein, dat klopt.

Marian: Hoogwaardig plastic.

Ruben: Ja zeker, hoogwaardig plastic. Maar deels is dat hele proces van plastic sorteren, schoonmaken, bewerken, zodat je het opnieuw kan inzetten, dat proces is gewoon duurder dan het gewoon importeren uit China. Dus ja daardoor zijn dus al die partijen gewoon gewoon ja, we hadden echt een mooie innovatieve plastic industrie, maar ze zijn gewoon allemaal failliet.

Marian: En ze willen niet naar landen als Afrika en Azië om daar te werken aan aan dat goedkope plastic te recyclen. Waarom doen ze dat niet? Dat is een hele vraag hoor. Dus dat die bedrijven naar het buitenland gaan? Ja, je maakt een pivot noemen ze dat in ondernemers taal. We zien dat dit gebeurt. Als ondernemer moet je altijd een toekomstscenario hebben. Hoe ziet de wereld in vijf jaar uit? Het is geen verrassing dat al die goedkope plastic er aankwam. Denk ik dan. Dus ja, ik denk dat, en dat is wat ik vaak zie bij die climate partijen, is dat men heel erg in een soort bubbel leeft en niet om zich heen kijkt wat er gebeurt. Als je kijkt naar duurzame kleding kopen, ja, ben je weer aan het kopen. En hoogwaardig plastic is het nog steeds plastic. Maar als je echt impact wil creëren, dan denk je waar in de wereld wordt er heel veel, als je naar Ghana gaat zie je de plastic bergen in de zee. Of in Egypte, waarom is daar niet aangedacht om te denken van oké, waarom bedenken we geen machines om die groepen te helpen.

Ruben: Interessant, maar dan nog heb je natuurlijk doordat je niet de productie van plastic beprijst, dus omdat het zo goedkoop is om nieuw plastic te maken, dan nog heb je een concurrentienadeel als je bestaand plastic wil hergebruiken. Dus hoe duurder het wordt om plastic te maken, en dat kan door een hoge olieprijs, maar ook door het beprijzen van CO2-uitstoot wordt het steeds interessanter om plastic te recyclen. Dus op dit moment weet ik niet of er bedrijven naar het buitenland gaan. Wat wel naar het buitenland gaat is 170 miljoen kilo plastic per jaar.

Marian: Ja, maar daarom zeg ik, waarom blijf je in Nederland terwijl de problemen in… waarom sluit je bedrijf hier? Ik snap het niet.

Ruben: Ja, maar via de haven van Rotterdam exporteren we 170 miljoen kilo plastic afval per jaar naar het buitenland. Bizar toch?

Marian: Dat vind ik heel bizar. En is dat hoogwaardig plastic? Ja, dat is een goede vraag. En is het goedkoper om het te dumpen in Ghana en Egypte? Dat zou vast, anders zou je het niet doen. Ja, zeker. Dus dan denk ik zo’n bedrijf als Coca Cola die daar miljoenen in inversteert, bouw dan een bedrijf in in Ghana en in Egypte. Om ervoor te zorgen dat…

Ruben: Misschien beter dan in Nederland zo’n start-up steunen. Ja, absoluut. Vind ik wel. Maar wij moeten hier op een gegeven moment natuurlijk ook een bedrijvigheid hebben.

Marian: Nee, ik denk dat dat eerder in Ghana… Het is toch failliet? Ja, die bedrijven zijn failliet inderdaad. Ja, daarom. Misschien een doorstart.

Marian: Een doorstart in het buitenland.

Ruben: Ja, hmm. Ja, nee, want er is dus ook wetgeving aan het aankomen en dat gaat vooral over .. het wordt allemaal best wel technisch, maar dit moeten we gewoon tot de bodem uitzoeken. Het gaat over bijmengen. Du ik had het net over virgin plastic, nieuw plastic. En nu wordt er gezegd, oké, vanaf 2027 moet al het nieuwe plastic bijgemengd worden met gerecycled plastic. En in 2030 moet dat 30% zijn.

Marian: Alle plastic in heel de wereld? In Nederland. Ooooooh. Dus dan wordt het probleem toch niet opgelost?

Ruben: Nee, klopt. En dat zegt ook de plasticindustrie, van nu gaat de hele plasticindustrie bij ons het heel zwaar krijgen en importeren we echt al het plastic van het buitenland.

Marian: En dan denk ik, start fabrieken die dan dat materiaal aan kunnen recyclen. Maar dan wat ook moet gebeuren volgens mij, en Europa gaat volgen. Die bijmengplicht, in Nederland beginnen we daarmee, als het kabinet het nog niet heeft afgeschaft trouwens. En Europa gaat vanaf 2030 ook zo’n bijmengplicht opleggen, dus dan wordt het voor heel Europa geldig. Maar volgens mij gaat het alleen…

Marian: Maar dan nog kan je spullen importeren uit China via Temu en Shein.

Ruben: Tenzij je importheffingen gaat houden op plastic.

Marian: Ja, dat dan. Maar dan nog gaat het allemaal binnenkomen. Ik bedoel, als je voor 1 euro iets kan kopen uit China en 5 euro extra betaalt of 20 euro in Nederland, dan laat je het overkomen met 5 euro extra kosten.

Ruben: Ja, precies.

Marian: Want mensen, kijk, en daarom vind ik het ook, het heeft ook te maken met… Ik zei het al, die climate-wereld, de mensen leven echt in een bubbel. Ik weet niet of het nog bestaat, maar Marq met een Q…

Ruben: Nee, dat is ook failliet gegaan. Dat is nu onderdeel van Eko Plaza.

Marian: Ik kocht daar spullen en ik nam iemand mee die vier kinderen heeft. En die zei, hier kan ik geen boodschappen halen, Marian. Jij kan het betalen, maar ik kan het niet betalen. En hetzelfde geldt voor goedkoop plastic. Als we kijken naar de haves en the have-nots, dan is die groep groter van de have-nots, dat zou wel 80% zijn misschien. Die gaan gewoon door met goedkope plastic naar de McDonald’s en alles wat niet goed voor ons is. En daar wordt niet van, hoe zorgen we ervoor dat die groep duurzamer kan leven en gezonder kan leven en beter omgaat met de natuur. Er wordt echt alleen maar gefocust op die 15 tot 20 procent haves die geld ophalen om allerlei mooie klimaatprojectjes op te zetten die failliet gaan.

Ruben: Ja, misschien net als met elektrische auto’s. Het is eerst even de voorlopers die dat kunnen veroorloven en doen, maar uiteindelijk zet dat wel een transitie in gang en over 15 jaar zullen alle auto’s elektrisch zijn. Maar dat moet dus ook gebeuren met bijvoorbeeld dit soort dingen. Maar je ziet het ook met Sinterklaas of zo, al die cadeautjes. Het is zo makkelijk om tweedehands iets… We gaan op kantoor ook een tweedehands Sinterklaasfeestje houden.

Marian: O, oké. Re-gifting.

Ruben: Ja, je moet thuis iets vinden wat je niet meer gebruikt. En dat was voorleden jaar een groot succes.

Marian: Maar we hebben genoeg spullen.

Ruben: Absoluut. 46 procent van het plastic wordt nu gerecycled en de rest gaat de verbrandingsoven in, in Nederland. Of wordt dus verscheept naar ontwikkelingslanden. En dat moet naar 70. Dus er is echt nog heel veel te doen. Het is super frustrerend dat al die mooie ondernemers, vind ik, met die goede plannen en subsidies, dat die dan toch failliet gaat omdat het systeem hen gewoon tegenwerkt.

Marian: Zeker, maar ze moeten out of the box denken.

Ruben: Absoluut.

Ruben: We gaan door met de impact agenda. Heb jij nog tips of iets wat er op de agenda staat voor de komende tijd?

Marian: Ja, we hebben een deadline. We heten Her Capital Connection, we doen samen met The Angel Initiative, dat is een organisatie van vrouwelijke female angel investors met Rockstart, jullie wel bekend, een incubator met female ventures en dat is een bedrijf wat ook gefocust is op vrouwelijke ondernemers, maar ook vrouwen die in de corporate wereld werken en bij FEM-START. We hebben een prijs van 125.000 euro investeringsgeeld, dat is een pot en daar kan een vrouwelijke ondernemster, je moet wel een co-founder hebben, dus niet een single founder helaas, kan daar een bedrag van winnen. Maar we hebben ook een programma voor angel investors, voor mensen die angel investor willen worden. Dus hoe word je angel investor, maar ook wat houdt een cap table in, dat soort woorden die we dan heel vaak horen. Dus iedereen is uitgenodigd. Een kaartje kost maar 25 euro.

Ruben: Kijk, kijk, dat is goed om te horen. Ik ga vrijdag naar de Nationale Conferentie Brede Welvaart in het gebouw van ABN AMRO, die dat samen met het Impact Institute organiseert. En daar komt een grote gast, vaker in deze podcast voorbijgekomen. Mariana Mazzucato, dat is een wereldberoemde econoom. Dus ik ga mijn boekjes meenemen en kijken of ik een handtekening kan krijgen. En volgens mij zijn er nog wel kaarten op www.conferentiebredewelvaart.org beschikbaar.

Marian: Leuk! En waar is het?

Ruben: Op de Gustav Mahler, het hoofdkantoor van ABN AMRO op de Zuidas.

Ruben: Marian, bedankt weer voor je bijdrage. Graag gedaan. Aan de luisteraar heb je een vraag over nieuws of een tip voor de redactie? Mail ons dan via info@socfin.nl of stuur ons een berichtje via LinkedIn of Instagram.

Productie, Daniel van der Poppe van Spraakmaker Media. Redactie, Xiangxia van den Ham van Social Finance NL en Egidio Bundel van Cirl ABN AMRO. En ook dank aan onze kennispartners Vriendeloterlij en Oranje Fonds. En zit je niet zou luisteren en vond je dit een leuke aflevering abonneer je dan nu op Money Matters via Spotify, Apple Podcasts of je andere favoriete podcast app. En natuurlijk geef ons die 5 sterren.

Over twee weken ben ik weer terug met het laatste impactimpacts. Tot dan!