Uli Grabenwarter is Deputy Director Equity Investments bij het European Investment Fund (EIF). In die hoedanigheid is hij betrokken geweest bij meerdere SIBs in Europa. In hoeverre ziet hij een rol voor Europese samenwerking om SIBs verder te onwikkelen?
Kunnen SIBs leiden tot beter overheidsbeleid?
SIBs zorgen ervoor dat beleidsmakers risico nemen en innoveren teneinde maatschappelijke vraagstukken op te lossen. Deze sociale innovatie is hard nodig voor het behoud van onze welvaartsstaat. Dat probleem wordt dagelijks nijpender, maar omdat de publieke sector wordt afgerekend op fouten en rekening moeten houden met verkiezingen is ze risicomijdend. Met een SIB valideren investeerders en de uitvoerder het risico van de interventie en doordat de publieke sector minder risico hoeft te nemen, kiest ze sneller voor de benodigde innovatieve oplossingen. Een belangrijke voorwaarde is wel dat de overheid bereid is te betalen voor sociale waardes en niet alleen voor besparingen, want in het laatste geval kun je het beter zelf betalen.
Moet de Europese Commissie optreden als opdrachtgever?
Ik denk niet dat dat logisch is. De commissie heeft wel een rol te spelen in het mogelijk maken van outcome payments onder de budgetten die de Europese Commissie aan nationale overheden geeft, bijvoorbeeld via Europese Structuurfondsen.
Zijn SIBs een goede belegging voor insitutionele investeerders?
Als we SIBs gebruiken voor sociale innovatie en op een goede manier waarden beoordelen, kunnen we ook venture capital hiervoor interesseren. Uiteraard is een goede risico-rendementsverdeling belangrijk. Onderzoek niet welke interventie het goedkoopst is, maar welke de meeste waarde voor de maatschappij en alle stakeholders creëert. Vaak zeggen de inkopers dat investeerders minder rendement zouden moeten krijgen, omdat er ook maatschappelijke waarde wordt gecreëerd. Dit is verkeerd, want op die manier “betalen” investeerders in feite twee keer belasting. De investeerder wordt niet (volledig) beloond voor het overnemen van de financiering en het risico van de publieke sector, terwijl het gaat om een opdracht waarvoor de publieke sector eigenlijk al betaald wordt, via belasting.
Kan er een Pan-Europees ecosysteem voor SIBs ontstaan?
Een SIB kan de effectiviteit van sociale interventies verhogen. Hiervoor is lokale kennis belangrijk en dus moet het op landelijk of regionaal niveau gebeuren. Hiervoor zie ik minder een rol voor een Pan-Europees ecosysteem. Wel kunnen we heel veel leren van elkaar. Landen kunnen dus veel kennis van elkaar overnemen, dat moet Pan-Europees worden geregeld. Het is dan wel van belang dat we een open boek zijn.
Waar staat de SIB over tien jaar?
Ik hoop dat het een instrument wordt dat zorgt voor meer transparante prijzen voor sociale waarden!
