Met deze uitspraak slaat podcastgast Annemieke Roobeek de spijker op de kop. Ze is hoogleraar, commissaris, runt de innovatieve startup MeetingMoreMinds en is dé specialist in het organiseren van productieve netwerken tussen en binnen bedrijven. Daarnaast is ze ook voorzitter van Social Finance NL en heeft voor ons altijd haar vlijmscherpe analyses klaar. Dus ook dit seizoen zijn we weer benieuwd hoe Annemieke terugkijkt op de gasten die langs zijn gekomen!
De gasten van het derde seizoen hebben gemeen dat zij bewust het lange pad van de systeemverandering zijn opgegaan. Zoals Annemieke het mooi omschrijft: Ze gaan niet het makkelijke pad op met de afkortingen, maar het zijn hikers met een uithoudingsvermogen. Hikers die uit de financiële sector komen en door hun carrière de drive hebben gevonden om de kapitaalvoorziening te innoveren en transformeren. Een hiker uit dit seizoen met een enorm uithoudingsvermogen is Mark van Baal (aflevering 31). Met Follow This verenigt hij aandeelhouders om zo druk uit te kunnen oefenen op oliemaatschappijen om te verduurzamen. Mark neemt het daarmee met een klein bootje op tegen de enorme agressieve olie en gasindustrie, te beginnen met Shell. Toch slaagt hij erin om anderen tankers, zoals bijvoorbeeld pensioenfondsen, mee te krijgen. Zijn uithoudingsvermogen is volgens Annemieke een ongelofelijk belangrijke eigenschap om dat pad op te durven gaan.
Doe het, doe het, doe het!
Maar transformeren van het grote kapitaal gaat nog veel te langzaam. We vragen ons dan ook af of de impact economie niet van kleinere financiële instellingen moet gaan komen, in plaats van de pensioenfondsen en de banken. Een goed voorbeeld van een kleine organisatie met veel impact is Fair Capital Partners. In aflevering 25 was oprichter Jasper Snoek te gast. Maar, tegelijkertijd is er groter geld nodig om echt een systeemverandering teweeg te brengen. Met name vrij geld wat gebruikt kan worden voor kleine innovators met kleine porties geld. Zoals Annemieke zegt: “In plaats van die enorme grote potten met geld is het heel belangrijk om veel ‘vrij geld’ te hebben, waarmee je laagdrempeliger experimenten kan doen zonder al die zware commissies en projectvoorstellen, maar gewoon doe het, doe het, doe het.”
Uit de armoede, het kan
Een mooi voorbeeld daarvan is het platform 100WEEKS uit aflevering 29. Een platform voor een nieuwe manier van directe financiële hulp voor vrouwen in armoede in Afrika. Jeroen de Lange vertelde hoe dit vrouwen helpt om zichzelf creatief en duurzaam uit de armoede te helpen. Maar is zo’n platform ook te vertalen is naar Nederland, bijvoorbeeld voor mensen die al lang een afstand hebben tot de arbeidsmarkt? Annemieke ziet mogelijkheden: “Als jij in de schulden zit of als jij zover afstaat van die arbeidsmarkt dan heb je zoveel zorgen en verlies je je creativiteit. Dus als we het concept van 100WEEKS vertalen naar een basisinkomen of schuldsanering, dan denk ik dat dat ongelofelijk veel impact zou hebben op het welzijn en het welbevinden in ons land.”
De opstapeling van crises
En dat is momenteel hard nodig in zowel de ontwikkelende als ontwikkelde wereld. Door de coronapandemie, klimaatverandering en de oorlog in Oekraïne met de bijkomende energiecrisis raken we steeds verder af Sustainable Development Goals (SDGs), de 17 werelddoelen van de Verenigde Naties. Gaan we ze überhaupt nog halen? In aflevering 34 spraken we hierover met Mark Scheiders, voormalig CEO van het KIT. Annemieke weet ons gerust te stellen: “We zitten in een tijd van transformatie.” Dat maakt volgens Annemieke het aanwakkeren van de broodnodige systeemveranderingen wel lastig, omdat er in tijden van crisis vaak verkeerde keuzes worden gemaakt. Neem de grote fondsen die de overheid heeft opgezet om effectiever en efficiënter met veel geld meteen impact te kunnen maken. Volgens Annemieke zijn die zijn veel te groot voor de kleine innovatieve partijen. “Daarmee onderschatten ze dat impact maken en innovaties voor elkaar krijgen, ook die lange weg is, ook dat moeizame pad is, ook met hikers gaat en met kleinere bedragen.” Hetzelfde geldt voor het aanwakkeren van een systeemverandering in tijden van crisis: “Daarmee zijn eigenlijk ook weer hele grote fouten gemaakt. Met name de grote fondsen die de overheid opzet”
Hoe nu verder?
Gelukkig kwamen er ook gasten langs met mogelijke oplossingsrichtingen voor deze opeenstapelende crises. Bijvoorbeeld Barbara Baarsma, (aflevering 32) die als CEO van de Rabo Carbon Bank een koolstof credit systeem opzet om kansen te creëren voor boeren om CO2 op te vangen en minder uit te stoten. Een mooi initiatief, maar Annemieke maakt wel de kanttekening dat het structurele probleem door de Rabobank zelf veroorzaakt is door leningen aan te bieden en af te dwingen dat daarmee schaalvergroting zou plaatsvinden. Zij zou liever zien dat we kijken hoe we dat structureel kunnen ombuigen naar verduurzaming van boeren bedrijven.
Transitie en samenwerking op Europees grondgebied
Ook Europa speelt een belangrijke rol in de oplossing van de crises en de transitie waar we ons nu in bevinden. Europa kan kaders stellen voor impact investing om beter samen te werken en green washing tegen te gaan. In aflevering 27 spraken we bijvoorbeeld met lector Marleen-Janssen Groesbeek over een green taxonomy. En daarna hadden we Els Sweeney-Bindels te gast in aflevering 28. Zij is de Nederlandse vertegenwoordiger van de Europese Investerings Bank (EIB). Els was positief gestemd over de manier hoe Nederland gebruik maakt van Europees geld voor het financieren van sociale impact. En ook Annemieke denkt dat we nog nooit zo dichtbij de Europese samenwerking geweest zijn op het gebied van transformeren als nu: “We zijn ineens in een deel beland wat moerassig is, waar je behoorlijk je laarzen aan moet trekken en het gaat langzaam. Als we dat met elkaar doen, met ons verstand en met begrip voor elkaar, dan hebben we kans om uit de crises te komen.”
Dus trek je laarzen aan en loop mee met de hikers op het impact pad!
Luister hier de bijbehorende podcastaflevering.
