Podcast Money Matters
#79 AI en Impact-Investing: Kans of Bedreiging?
Shownotes
Host: Björn Vennema
Co-host: Jamy Goewie
Productie: Spraakmaker Media
Redactie: Xiangxia van den Ham en Egidio Bundel
Money Matters is dé podcast voor al je impactnieuws! Om de week bespreken we het laatste impactnieuws, ontdekken we positieve ontwikkelingen binnen de impacteconomie en we bespreken wat er beter kan in onze maatschappij. In deze aflevering van Money Matters duiken Björn Vennema en co-host Jamy Goewie in de impact van kunstmatige intelligentie op de impact-investeringensector. Ze bespreken hoe technologieën zoals AI worden ingezet om maatschappelijke vraagstukken aan te pakken en welke uitdagingen dit met zich meebrengt voor impactinvesteerders. Daarnaast behandelen Björn en Jamy de bevindingen van de Social Enterprise Monitor 2024. Ze benadrukken de noodzaak van politieke steun voor sociale ondernemers en doen een oproep voor snellere en actievere betrokkenheid van overheden. In de luisteraarsvraag van deze week beantwoorden ze een vraag over het recent gepubliceerde impactrapport van McDonald’s.
Het impactnieuws in deze aflevering:
Podcast Transcript
#79 AI en Impact-Investing: Kans of Bedreiging?
Introductie
Björn: Wat is het effect van AI op impact-investing? En wanneer gaat de politiek sociaal ondernemers nou echt ondersteunen?
Intro Ruben: Welkom bij Money Matters, de podcast voor al je impact nieuws. We nemen je mee door het landschap van impact investeren en we praten je bij over de impact-economie. Waar gaat het goed, wat kan er beter? Dat bespreken we in Money Matters, een podcast van Social Finance NL in samenwerking met Circl.
Björn: Ik ben Björn Vennema en zit vandaag weer in de studio met een van onze klassieke co-hosts, Jamy Goewie, partner bij Shaping Impact Group en bestuurslid bij Oranje Fonds.
Leuk dat je er bent Jamy. Was het even schrikken toen je een ander gezicht zag?
Jamy: Ja, ik schrok me dood. Maar Ruben heeft een dochter gekregen.
Björn: Ruben heeft afgelopen week een dochter gekregen. We zullen namens Money Matters een bloemetje sturen. En dat betekent ook dat hij even geen podcast kan opnemen.
Jamy: Nee, hij is thuis bij zijn vrouw en zijn andere meisjes.
Björn: Ja, drie dochters en zijn vrouw, vriendin moet ik zeggen. En volgens mij, want ze zijn ze niet getrouwd, maar die hebben even tijd samen.
Jamy: Ja, leuk! Dus wij gaan gewoon samen in gesprek. Nou, dat moet goed komen.
Björn: Ja, dat denk ik ook. Dat hoort hij dan vanzelf straks.
Jamy: Ja, precies.
Björn: En we gaan meteen door naar de luisteraarsvraag.
Jamy: Oké.
De luisteraarsvraag
Björn: En ik ga de timer zo even aanzetten, daar hebben we één minuut voor. “Ik las dat McDonald’s afgelopen vrijdag voor het eerst met een impact rapport in Nederland is gekomen. Wat vinden jullie van dit rapport?”
Jamy: Nou, dat rapport ziet er overigens echt hartstikke mooi uit. Ik heb heel even vanochtend gekeken van wat is dat voor rapport, maar dat ziet er dus… Ja, dat hebben ze gewoon heel goed in elkaar gezet. En ik moet ook wel zeggen, ik was sceptisch toen ik het opende. Ja, McDonald’s met een impact rapport. Maar ze hebben dus dat gedaan rondom vier assen, zal ik maar zeggen. Dat is planeet, voeding, maatschappij en werkgeverschap. Dus ik zat dat te lezen met natuurlijk de gebruikelijke scepticis. Maar ik was toch wel eigenlijk aangenaam verrast. Omdat ik van tevoren dacht van kijk hebben zij ook een visie? Gaan ze ook een visie neerleggen? En dat hebben ze wel. Dus los van die vier pijlers zeggen ze wel van kijk het moet ergens heen met de maatschappij. Dat zien wij ook. Het moet allemaal groener. Maar wil ik ook dat mensen minder vlees eten. Nou dat vond ik al heel wat voor de McDonald’s. Dus ze hebben ook allemaal leuke dingen die ze doen. Ze hebben bijvoorbeeld in Nederland de McKroket helemaal vegetarisch gemaakt. Die was niet meer verkrijgbaar. En nu hebben ze gewoon gezegd, nou die doen we alleen vegetarisch. Dan kregen ze dan weer heel veel negatieve klanken vanuit hun klanten. Dus hebben ze het omgedraaid. Maar ze doen dus op heel veel vlakken toch wel hele verrassende leuke dingen. Dus kijk, het is een heel groot bedrijf. Het is niet als impactbedrijf opgezet, maar gewoon als een bedrijf dat veel geld moest verdienen. Dat is schaalbaar gebleken, dat loopt goed en dan vind ik toch wel heel knap hoe ze nu naar impact kijken en dan nu ook weer zeggen oké maar in die fastfood industrie willen wij dan nu kijken hoe we daar een leadership rol in kunnen pakken. Ik ben er een beetje sceptisch wel over, maar ik vind het wel leuk dat ze het zo breed aanpakken en ook in die keten kijken, ook naar goed werkgeverschap, diversiteit, inclusie, vegetarisme proberen te promoten, minder zout en suiker in hun producten. Nou, een en een al feestelijkheid. Oké. Dat ding gaat niet af, ik blijf doorpraten. Kijk, jeetje!
Björn: Maar, eh, helder.
Jamy: Ga jij vaak naar de McDonald’s?
Björn: Ik ga eigenlijk nooit naar de McDonald’s.
Jamy: Nee?
Björn: Maar er gaat 3,3 miljoen Nederlanders per week naar de McDonald’s, was ik in dat rapport.
Jamy: Ja, precies. En 95% wel eens per jaar. Dus, jij, eigenlijk vooral, zit echt bij die 5% types.
Jamy: En jij niet hoor ik in. Ik heb kinderen, een van 6 en een van 14. Die van 14 zit daar elke dag en die van 6 zit daar het liefst elke dag. Maar ik ga zo min mogelijk. Maar nu ik weet dat er minder suiker en zout in zit, Björn, ik ga gewoon vanavond.
Björn: Heel goed.
Jamy: Naar de gouden gele M.
Björn: Niet zo’n duurzame sector, maar toch blij dat ze op deze manier over hun impact rapporteren.
Jamy: Het is natuurlijk niet duurzaam, maar ze zijn er wel mee bezig. Dat las ik in het rapport in Nederland. Waarschijnlijk ook de kleinste, het land met de kleinste miljoenen als omzet. Maar toch, ik was niet onaangenaam verrast.
Björn: Nou, dat is heel mooi.
Zit je nu ook te luisteren en heb je ook een vraag voor de impact achter het nieuws? Stuur ons dan een bericht met jouw vraag naar Social Finance NLvia LinkedIn of Instagram. Of naar info@socfin.nl en dan komt die in de volgende podcast langs. En we gaan verder naar het nieuws.
Nieuwsitem 1: Wat is het effect van AI op impact-investing?
Jamy: Nou ja, er gebeurt veel in de wereld. Sowieso is ons wat er met ons kabinet gaat gebeuren, dat blijft gewoon een dagdagelijkse soap. Tenminste, ik vind dat niet echt. Maar wat me ook opviel als impactinvesteerder dan is dat er een aantal keer was geschreven afgelopen weken over AI en AI in het goed doen. Dus ja, ik zou maar zeggen in de in de in de filantropische sector maar ook in de impactinvesteren. Daar zijn we dan laat mee want een half jaar geleden werd er veel geschreven over venture capital en AI. Maar het trikkelt nu toch ook wel door naar het impact investeren. Dat vond ik wel leuk om te lezen. Ik las er verschillende dingen over. Achmea heeft AI projecten gesteund onder andere om babysterfte in Afrika tegen te gaan.
Björn: En AI gaat natuurlijk heel veel impact hebben op onze hele samenleving, maar gaat het ook impact hebben op jou als impact investeerder, of misschien op de impact investeringssector? Nou, er was, dat is nu denk ik een jaar geleden, eind verleden jaar was er echt een soort van paniek.Toen kwamen er ineens zoveel ontwikkelingen tegelijk op gang. En een realisatie bij meerdere sectoren maar ook bij de venture capitalists van ja wij begrijpen dit eigenlijk onvoldoende en we doen helemaal niets meer. Iedereen ging toch op zijn geld zitten, zeker wat dat soort bedrijven betrof. En dat is nu wel weg merk ik. Ten eerste hebben bijna alle nieuwe bedrijven die wij spreken wel een AI component. Dat is nog iets anders, ook als echt helemaal AI gedreven maar ze gebruiken toch altijd die data wel voor… een AI component hebben ze allemaal, dus dat betekent dat wij daar meer onze Tech DD, zal maar zeggen. Dat is due diligence, dat doen we als we willen gaan investeren, dan gaan we kijken naar alle components van een bedrijf. Dus daar moeten we onze Tech DD dan op aanpassen voor een deel. Maar ook de leads die we zien, we zien ook wel veel meer in het veld startups die daarmee bezig zijn. En die dat ook echt bewust inzetten voor maatschappelijke impact. Dus ja, heel interessant.
Björn: En kijk je, je zegt in een Tech Due Dilligence, dan kijk je dus van ja, is dat… werkt dat goed, kunnen we erop vertrouwen? Hoe kijk je ook naar de impact kant van AI of van de technologie die ze zetten? Hoe neem je dat dan mee?
Jamy: Ja, voor ons, wij kijken toch altijd naar de intentie van waarom is het bedrijf opgezet? Is dat om een sociaal probleem op te lossen? Wij als impactinvesteerder kijken natuurlijk naar, kan het direct bijdragen aan de maatschappij, is dat meetbaar dat is overigens trouwens dat hele meetbare is al wel een lastig punt bij AI soms, omdat je dat is vaak indirect impact het gaat namelijk om het vergroten van bepaald toezicht of het tegengaan van deepfakes of het voorkomen van een misstanden zoals wat we bij de toeslagaffaire hebben gehad. Dus het ook heel vaak in die… voorkomen is beter dan genezen hoekje, preventiehoekje. Dus het is lastig die impact te meten, maar we kijken ten eerste van wat willen die ondernemers daarmee bereiken en dan vervolgens, draagt het direct bij aan een oplossing van een maatschappelijk probleem.
Bijvoorbeeld er is een bedrijf, DuckDuckGoose, die helpt dus deepfakes te detecteren en dat doen ze om bankfraude tegen te gaan, waardoor, nou goed, dat is prima, maar ook omdat er heel veel mensen verschijnen op bijvoorbeeld porno sites. En dat kunnen ook hele jonge kinderen zijn die daarna worden gepest of zelfs misschien wel zelf moeten plegen, omdat ze daar verschijnen terwijl ze dat helemaal niet zijn. Dus ja, die deepfakes detecteren, dat het sneller moet en beter moet, dat is voor ons dan wel impactvol.
Björn: Ja, en heb jij dus ook wel echt geïnvesteerd in een AI-bedrijf?
Jamy: Ja, we hebben er nu al twee, bijna drie. We zien het gewoon steeds vaker dat mensen echt AI gebruiken om dingen op te lossen.
Björn: Een van de twee, de derde kan je misschien nog niet noemen, maar de eerste twee, wat doen ze, hoe zet zij AI in om impact te maken?
Jamy: Er is ook een bedrijf, dat is wel interessant, Deeploy, die eigenlijk juist zorgt dat AI, dat dat machine learning inzichtelijk wordt, zodat je gewoon een beetje snapt hoe komt dat algoritme tot zijn conclusie. Dat is ook weer om, dat kan voor banken, maar voor ziekenhuizen gewoon heel belangrijk zijn, ook om discriminatie tegen te gaan. Zo’n toeslagaffaire, dat is wel een voorbeeld wat zij ook gebruiken, is ook onder andere dat gebeurt. Omdat je dan op een gegeven moment is dat hele machine learning en wat daar dan als conclusie uit komt rollen in type achternamen. Het is niet meer te herleiden waarom precies die mensen, dat er racisme in zit. Discriminatie is duidelijk, zeg maar. Maar het is niet precies te herleiden waar dat fout is gegaan in die structuren. Dus dat is een bedrijf die zorgt dat je dat inzichtelijk krijgt. Hoe zitten die data opbouw in elkaar en hoe leert het machine learning in jullie bedrijf.
En de laatste waar we naar kijken, die helpt de meest actuele datasets beschikbaar te maken voor onder andere journalisten, zeker journalisten die bijvoorbeeld ook iets willen weten over een bepaald land of een bepaald demographic. Zo zijn ze bijvoorbeeld van de World Health Organization afhankelijk van dat soort rapporten. Die zijn vaak al drie, vier jaar oud. En met hun innovatie kun je dus de real life data veel sneller vinden om daardoor fake nieuws eigenlijk tegen te gaan. Het zijn allemaal journalisten die dat hebben opgezet. Dus ook wel een hele leuke.
Björn: Heel interessant, ja.
Jamy: Dus we zien het veel.
Björn: Ja, steeds vaker. En je hebt vaak twee kampen. Sommige mensen denken dat AI ons echt naar de wereld beter gaat maken en de toekomst is. De toekomst is misschien sowieso wel. En de andere kampen zijn er bang voor en dat het ook wel negatieve gevolgen kan gaan hebben. Denk je dat onze impact sector verder gaat helpen AI?
Jamy: Ja, die technologie op zichzelf is natuurlijk neutraal. Dat data wordt steeds sneller beschikbaar en die data wordt steeds sneller geïnterpreteerd. En dan krijg je een soort van mega brein. Ik denk dat het heel veel impact gaat hebben, niet alleen op de impact sector, maar ook op ons leven. En ik denk dat er meer gevaren aan zitten dan kansen. Ja, in het algemeen. Dus daarom is het ook belangrijk om er goed mee om te gaan. Maar het is ook, dat is ook natuurlijk een gevaar. Het wordt steeds lastiger om het te begrijpen. Dat was al toen de internet kwam in mijn tijd. Dat was al lastig te snappen voor veel mensen en in eerste instantie ook voor mezelf. En dit is nog veel complexer en de ontwikkelingen gaan ook veel sneller.
Björn: Des te belangrijker dus dat we straks ook genoeg kennis ook bij de impact investeerders gaan creëren om die AI te begrijpen zodat we meer positieve impactbedrijven en de technologie kunnen inzetten voor impact in plaats van voor nog lagere kosten.
Jamy: Wat denk jij dat AI gaat doen?
Björn: Ik ben wel positief gestemd. Ik ben positief gestemd voor de impact sector. Ik vind het spannend wat het in de bredere zin gaat betekenen voor onze samenleving. Ik denk ook op het gebied van onderwijs en inclusiviteit, dat het heel veel kan brengen om veel meer verschillende type onderwijs toegankelijk te maken. Om het veel meer op maatwerk in te richten op de behoeften van kinderen en mensen in het algemeen. Dus ik denk ook dat er op heel veel manieren slimme technologie ook echt kan bijdragen aan de impact die we realiseren en het systeem wat we organiseren, zolang we zorgen dat het ook daarop gericht blijft zijn en niet op winstmaximalisatie of…
Jamy: Nou ja, en ik denk dat daarmee heel veel impactbedrijven een beetje uit het kneuzenhoekje komen, want met die AI-innovaties kan je toch echt ook wel hele toffe bedrijven bouwen die, wat jij zegt, gewoon helpen voor gelijkheid in het onderwijs of financiële democratisering et cetera. Dus ik denk ook wel dat je gelijk hebt dat het vooral voor de impact sector wel echt kansen heeft.
Björn: Ja, dat gaan we in de gaten houden.
Jamy: Dan zijn we gewoon eensgezind.
Björn: Precies, heel mooi.
Kort impactnieuws
- EU-landen stemmen in met heffing op Chinese elektrische auto’s. Het wordt duurder om een Chinese elektrische auto in de Europese Unie te verkopen. EU-landen gaven afgelopen week groen licht voor het invoeren van importheffingen op elektrische auto’s uit China, om de eigen industrie te beschermen. De heffingen leiden tot hogere kosten bij Chinese autofabrikanten, of klanten dat ook gaan merken in de prijzen waar de dealers zich afwachten.
- InvestNL neemt voortbouw bij een groot fonds om scale-ups verder te laten groeien. InvestNL wil samen met pensioenfondsen en andere investeringsfonds in Nederland de mogelijkheden onderzoeken voor het opzetten van een zogenoemd fonds-in-fonds, dat op niet al te lange termijn een omvang zou kunnen krijgen van 600 miljoen tot 1 miljard euro. Dit geld zou moeten worden aangewend om scale-ups de komende jaren te laten uitgroeien tot voorwaardige bedrijven. InvestNL wil de eerste 200 miljoen in het fonds storten.
- Win-win, buitenlands gediplomeerden, opleidde tot echocardiografisten. Het toenemend tekort aan zorgmedewerkers is een grote uitdaging. Druk op ons zorgstelsel vraagt om innovatieve oplossingen om het tekort aan gespecialiseerd personeel aan te pakken. In dat licht werd in 2022 de Hart Academie opgericht, waarmee nieuwkomers worden opgeleid tot echocardiografisten.
- Shaping Impact Group haalt 20 miljoen euro op voor nieuw impactfonds SC3. Shaping Impact Group heeft voor zijn derde investeringsfonds 20 miljoen euro kapitaal opgehaald. Met dat geld ondersteunt de impact investeerder ondernemingen die bijdragen aan kansgelijkheid en bouwt daarmee aan een betere toekomst voor de mens en de samenleving. Voor elke geïnvesteerde euro moet de maatschappelijke winst drie keer zo groot zijn.
Björn: Nou Jamy, ik zou normaal vragen, is er nog iets wat je wil uitlichten? Maar die laatste, dat is jouw ding.
Jamy: Ja, uit de Knak heb je dat, uit België. Ja, uit België was dit nieuws. Nou ja, wij zijn heel blij dat we ons laatste fonds hebben ge-closed. Dit gaat natuurlijk echt over gelijke kansen en problemen in de samenleving, dus dicht bij huis. We weten gewoon van onze investeerders dat ze ook veel proposities kregen op klimaat en duurzaamheid en circulair, wat super belangrijk is. Dus goed dat daar zoveel impactfondsen zijn. Maar de echte sociale initiatieven die gaan over gelijke kansen in het onderwijs of armoedebestrijding, daar was niet een specifiek fonds voor. En 20 miljoen die we daarvoor hebben opgehaald, is denk ik toch wel een hele mooie klapper voor het verderbrengen van een inclusieve samenleving. Dus en daaraan verder bouwen, dus ja heel gaaf.
Björn: Ja fantastisch.
Jamy: In België vinden ze dat dus een heel groot nieuws en in Nederland…
Björn: In Nederland besteedt Money Matters er aandacht aan.
Jamy: Ja, nee precies dank je wel en terecht.
Björn: En als je nou luistert als ondernemer en je zoekt, je bent sociaal, je maakt sociale impact die je wil investeren, wanneer is een onderneming interessant voor dit fonds?
Jamy: Nou ja kijk het gaat er bij ons om dat die impact is verweefd in het business model. Dat noemen ze lockstep dus dat dat niet uit kan worden gesloopt die maatschappelijke impact en vervolgens kijken we naar het team. We doen niet aan single founders. Er moet eigenlijk al een beetje product market fit zijn dus ook al een beetje weten wie de klanten zijn en dat die betalen en we moeten een deal kunnen moeten kunnen structureren met equity uiteindelijk dus je moet wel een BV zijn. Ik denk vooral dat is ook een beetje we zijn al twee jaar bezig met fondsen. Het is nu gesloten dus voor investeerders, maar ik denk vooral dat je als ondernemer ook moet denken wat voor financiërs wil ik, wat past bij mij… wat is er allemaal mogelijk, moet het een lening zijn, moet ik naar de bank, moet het een VC zijn, want dat is allemaal anders. En die mensen gaan ook, al die investeerders hebben ook allemaal andere manieren van werken, dus ik denk dat dat ook belangrijk is om je af te vragen als sociaal ondernemer.
Björn: En misschien leuk om te vermelden is bij de echocardiografisten, is dat een van de auteurs van de artikel is onze collega bij Social Finance NL, Nina Berculo. Ze hebben geholpen bij het opstellen van een maatschappelijke business case van het initiatief. Om ze verder te helpen. Dus dat is heel leuk en heel goed gedaan van Nina.
Nieuwsitem 2: Wanneer gaat de politiek sociaal ondernemers nou echt ondersteunen?
Björn: Onlangs werd de Social Enterprise Monitor van 2024 gelanceerd. En daarin zet ze eigenlijk uiteen hoe het ervoor staat met sociale ondernemingen en sociale ondernemingen in Nederland. En eigenlijk was de conclusie ongeveer best wel goed. Dus de sector groeit, de gemiddelde omzet van sociale ondernemingen is enorm gestegen. Ongeveer 65% de laatste paar jaar sinds 2020. Gemiddeld maken sociale ondernemingen, die zich melden, ongeveer meer dan 2 miljoen omzet per jaar. En bijna de helft doet ook een jaar omzet van meer dan een miljoen. Dan krijgen we wel wat meer werk en initiatieven. Het zijn niet meer alleen maar kleine kneuterige groepen. Ook het financieringslandschap versnippert. Je ziet nog steeds wel heel veel initiatieven die toch wel afhankelijk zijn van het publieke sector en van stichtingen. Dus een derde krijgt geld uit het publieke sector. Bijna 30% krijgt geld van stichtingen en goede doelorganisaties. En dan toch nog wel, en dan gaat het heel snel en dan zijn de volgende groepen bankleningen en privé donaties en dan pas eigenlijk de impact investeringen. Dus er is ook voor Shaping Impact Group nog wel wat te doen.
En, dat is wel interessant, dat werd enorm benoemd, eigenlijk missen ze nog een beetje de steun van de overheid. De overgrote meerderheid geeft aan eigenlijk niet niet gesteund en herkend te worden bij de overheid en vindt dat dat beter moet.
Jamy: Gaat het dan om regelgeving die ze moeten steunen?
Björn: Nou ja dat is een goede vraag. Dat zit een paar dingen. Eén inderdaad regelgeving. Meer dan de helft vindt dat het goed is dat er een specifieke rechtsvorm komt. We hebben nu al heel lang de BVm (Besloten Vennootschap met maatschappelijk doel) in gesprek, maar er wordt ook gesproken over steward-ownership en er zijn allerlei structuren over te gesproken. Wat gaan we daarmee doen? Dat is een van de vraagstukken. Een andere belangrijke vraagstuk is dat ze zeggen, eigenlijk worden we te weinig betrokken bij besluitvorming. Dus er wordt wel veel over sociaal ondernemers gepraat en over de thema’s waar we met z’n allen aan werken, maar we worden er niet zelf in betrokken. En het derde punt wat wel heel belangrijk is, is dat sociaal ondernemers wel heel veel impact maken en waarde creëren, maar dat eigenlijk vooral voorlopig nog wat geld kost en daar niet voor betaald wordt.
Dus hoe kan je nou zorgen dat je die waarde ook kan omzetten in bijvoorbeeld extra baten of extra inkomsten. In dat geheel zijn ze op zoek naar meer steun van de overheid. En ik zag jou een beetje knikken bij die BVm.
Jamy: Ik kan beter schudden.
Björn: Ja, vind je dat niet?
Jamy: Nee, ik vind het wel goed, maar dat duurt zo lang. Dat is echt absurd.
Björn: In het rapport omschreven ze dat de BVm in politiek niemandsland lijkt te zijn beland.
Jamy: Ja, oké. Maar dat slaat natuurlijk helemaal nergens op. Tenminste, dat dat is gebeurd.
Ik bedoel, hoezo is dat? Want wij hebben daar ook, en collega’s van mij, meermaals feedback-sessies gegeven, helemaal de tijd ingestoken. Die hele sector, het is ook al helemaal duidelijk, in Engeland is dat al lang mogelijk om een social enterprise te starten en hier is het allemaal moeilijk. Dus ja, ik weet niet, ongelofelijk.
Björn: En is het nodig? Zou het wel helpen als het er is?
Jamy: Nou ja, het is nu nog steeds wel de keus tussen een BV of een stichting. Dat helpt gewoon niet. En als ik dan hoor van hey, steward ownership, dan denk ik ja, dat is ook wel een rechtsvorm die eigenlijk lastig zou kunnen zijn voor kleine startende organisaties. Want ja, het is heel moeilijk om die dan weer gefinancierd te krijgen door sommige partijen. Anderen zijn er juist wel weer enthousiast over. Dus dat is allemaal, moet je ook niet te licht over nadenken. Het wordt op deze manier veel te ingewikkeld. Ik merk ook dat verschillende partijen, dus ik zou maar zeggen, je hebt veel goede doelen die tegenwoordig ook een soort van accelerator hebben of een groeiprogramma. Of ja, die adviseren de groeiers of de bedrijven die in hun programma zitten toch weer anders dan dat je echt in een venture builder zit of een commerciële accelerator, dus er zitten allemaal andere gedachtes achter.
Maar wat ik eigenlijk ook, weet je die overheid, wat jij niet noemde maar wat ik dan storend vind is dat die overheid als klant dat komt ook totaal niet van de grond. Terwijl die natuurlijk eigenlijk direct als zij met de juiste innovatie zouden samenwerken heel veel impact kunnen maken. De overheid als klant, niemand wil zich daaraan branden want het duurt allemaal hartstikke lang. Wij weten dat open uit onze portfolio bedrijven, we nemen er maar negen maanden voor uit van tussen eerst gesprekken en een deal. Dan ben je over 88 schijven gegaan. Daar zit heel veel impact. Er zitten ook heel veel sociaal ondernemers die eigenlijk met die overheid willen werken om die grote sociale beweging op gang te brengen. Niemand wil dat financieren, wij financieren dat af en toe, maar dat is ook echt wel risico omdat het allemaal zo lang duurt. Dat vind ik helemaal een gemiste kans van de overheid.
En hoe kun je nou, misschien moet daar iets voor komen Björn, dat je toch, ik wil niet zeggen weer een platform of lobby, maar als de overheden, gemeenten, provincie, het rijk, sneller in staat zouden zijn om met goede innovaties te werken, zodat ook die sociale initiatieven sneller kunnen groeien. Dan hoeven ze ook geen subsidies te geven. Word gewoon klant, word gewoon launching partner, wordt gewoon pilot klant. Heel veel van die gemeenten zouden dat kunnen doen. En daar hebben ze ook geen baat bij.
Björn: Zo’n entiteit bij kunnen helpen?
Jamy: De BVm, ja tuurlijk kan dat erbij helpen.
Björn: Soms ook zoeken van wanneer is een initiatief een impactvol of een sociale ontneming? En verdient het ook de extra steun of moeten ze voorrang krijgen bij de inkoop. Daar heb je iets voor nodig om ons te helpen identificeren.
Jamy: Ja, voorrang krijgen bij de inkoop. Ja, zo’n label is wel handig natuurlijk en belangrijk.
Björn: En die zijn er ook, want ik keek even verder. Je kan bij de code sociaal ondernemingen zijn je aangesloten. Je kan bij de prestatie ladder, sociaal ondernemen, scoren hebben. Dat geeft je voorrang ook bij aanbestedingen om de social return, dus dat een stuk van de aanbestedingen wordt aangewend voor een sociale onderneming. Daar kan je in aanraking mee komen als je een PSO indicatie hebt. Je kan een B Corporation zijn. Dus er zijn ook heel veel verschillende initiatieven. Zou dan BVm of een standaard dan maar helpen?
Jamy: Ja, ik denk dat dat helpt. In combinatie met mogelijk aantal keurmerken, maar dan nog moet de overheid, dat is juist zo belangrijk in die start-up fase, dat ze gewoon een manier hebben om met afdelingen of op een snellere manier gewoon te kunnen inkopen dan ook daadwerkelijk. Wij werken met Plinker, die doet een schuldenhulpverlening, nou dat is niet drie keer maatschappelijke waarde terug, dat is zeven keer maatschappelijke waarde terug. Dat is gewoon duidelijk dat dat werkt voor gemeentes om mensen uit de schulden te krijgen en ze ook uit schulden te houden. Ondertussen duurt het gewoon een eeuwigheid. En kijk, die ondernemers van Plinker die doen dat nu ook al vijf jaar, dus die weten inmiddels hoe het werkt. En het gaat steeds sneller.
Maar dat ligt niet aan die lokale overheden. Dat is omdat zij nu een beetje snappen hoe het werkt en hoe je dat proces kan verkorten. Dus ik vind ook echt dat de overheid zich anders moet opstellen richting sociale startups. Los van voorrang geven, ook in staat een beetje snappen dat je niet negen maanden of anderhalf jaar kan doen voor een besluit, want dan bestaat zo’n sociale start-up ook soms gewoon niet meer.
Björn: Ja, dus het gaat eigenlijk niet alleen over reogegeving, het gaat vooral ook over het faciliteren en het inkopen en er sneller in kunnen handelen en mee kunnen werken met ondernemers.
Jamy: Ja, ken je ambtenaren, Björn? Kunnen we iemand onder druk zetten?
Björn: Nou, ik weet niet of we ambtenaren onder druk moeten gaan zetten, maar ik herken het wel. Maar toch blijft nog iets van… een niet-impact ondernemer heeft daar natuurlijk ook mee te maken… in heel veel gevallen met een langzame overheid en vergunningstraject. Dus wat maakt dan dat wel sociaal ondernemers daar nog meer last van hebben?
Jamy: Ik weet niet of ze er meer last van hebben, maar alleen omdat ze kleiner zijn, zijn ze kwetsbaar. Maar stel, je hebt een BVm en je hebt één van de drie sociale keurmerken. Dan gaan er andere processen, dan krijg je voorrang op bepaalde processen en zorgt de overheid dat je binnen maximaal vijf maanden kan starten. Zoiets zou natuurlijk gewoon kunnen. Dan krijg je echt een competitive edge tegenover een puur commercieel bedrijf.
Björn: Zeker. Misschien kan een overheid ook wel zeggen, we spreken met elkaar af dat we 50% van alle diensten en producten die we als overheid inkopen bij organisaties van een BVm of bij een organisatie die de code sociaal ondernemen heeft.
Jamy: Maar hoe lang gaat het nog duren met die BVm? Zit in niemands land? Waar ligt dat? Dat weten we niet. We hebben daar geen wegwijze naar toe.
Björn: De minister van EZK is verantwoordelijk volgens mij.
Jamy: En wie is daar de minister geworden?
Björn: Dirk Beljaarts vanuit de PVV, minister van EZK. Hij is natuurlijk een nieuwe minister.
Jamy: Je zegt het heel vrolijk. Alsof jij daar heel veel vertrouwen in hebt.
Björn: Ik ben optimistisch ingesteld, nieuwe minister, nieuwe kansen en het ligt er al sinds 2020 begreep ik. Dus hopelijk kunnen we er toch snel wat actie achter zetten.
Jamy: Wat is dat voor vrolijk gedoe Björn? Dat is gewoon niet realistisch. Het ligt er al sinds 2020. Dirk, hoe?
Björn: Beljaarts.
Jamy: Beljaarts van de PVV zit er nu op. Jij denkt nu van dit gaat lukken allemaal, dit is een goed verhaal.
Björn: Het staat niet echt expliciet in het programma van ze, maar ik hoop dat toch maar.
Jamy: Nee, ik denk ook niet.
Björn: Lokale impact in Nederland, ja, waarom niet? Laten we ervoor gaan, laten we er in ieder geval ons best voor gaan doen, zou ik zeggen, Jamy.
Jamy: Ja.
De impactagenda
Björn: We gaan verder met de impactagenda. Wat staat er de komende weken bij jou op de agenda, Jamy?
Jamy: Ja, ik zit in de allerleukste jury van Nederland, dat zijn de Ignite Awards van Anton Jurgens Fonds. En het is heel leuk, omdat, nou ja goed, het is sowieso, die deelnemers die gaan best wel door een grondig proces, krijgen van alles en nog wat aan informatie mee. Maar als jury ga je ook de uiteindelijk genomineerde echt bezoeken live. Nou het gaat dan in een busje, dat is sowieso al hilarisch en echt wel leuk om te zien waar ze mee bezig zijn. En de finale is 26 november. En daarna ga ik naar Bilbao. Dat wil je ook toch?
Björn: De Impact Week. Impact Europe.
Jamy: Ja precies, dus die dingetjes een beetje. Leuk. En Slush misschien. Het is niet echt Impact, maar er zijn wel Impact bedrijven. Maar dat is een grote start-up get-together van Europa. Ook leuk.
Björn: Heel interessant. Ik heb nog twee evenementen dichterbij. Deze week opent Yespers. Die hebben we al eerder benoemd. Die opent hun Total Value Factory. Ze beginnen met een appel, maar alles van appel omtoveren tot producten. En die gaat deze woensdag open.
En volgende week is GIIN, de Global Impact Investing Network. Dat is een van de grootste wereldwijde organisaties die onderzoek doet naar impact investeren, onder andere jaarlijks publiceert hoe groot de markt is. Die heeft een evenement hier in Nederland in de Beurs van Berlage in Amsterdam. Dus daar ben ik denk ik ook bij.
Dus volle agenda voor de komende weken voor ons. Zijn er nog ontwikkelingen die je de komende tijd in de impact sector in de gaten gaat houden?
Jamy: Nou ja, je noemde in het nieuws wat van de nieuwsitems InvestNL, die natuurlijk veel meer geld krijgt. Die doen heel veel in duurzaamheid. Dus ik ben benieuwd eigenlijk of die ook de sociale kant op gaan en een beetje de thema’s van inclusie, educatie, fintech, dat die ook gaan meepakken. En de laatste keer dat ik hier zat had ik het met Ruben over die Maatschappelijke Diensttijd die werd afgeschaft. Dat is nu genoemd. Er gaan nu allemaal tegenargumenten komen en ik hoop eigenlijk toch, dat volg ik wel, en ik hoop wel dat dat uiteindelijk toch nog een doorgang vindt. Omdat ik het gewoon niet kan geloven dat dat nou hetgeen is waar we mee moeten stoppen. Dus die twee dingen zitten een beetje op mijn netvlies.
Björn: Ja, heel jammer hè?
Jamy: Ja, en het Nederlands elftal, maar dat is geloof ik niet iets wat je nu met veel vreugde volgt. Iedereen heeft blessures, mensen zijn er niet, er is geen teamcaptain, weet je dat soort dingen in die hoek.
Björn: En dan sport in de breedte als impactsector meenemen.
Jamy: Sport in de breedte. Ja.
Björn: En ik ga nog, vorige week of twee weken geleden kwam er een rapport naar buiten vanuit Impact Europe, een van de organisaties. Volgens mij heet het de 5 W’s van impact investeren. Maar dat gaat er vooral over om wat meer scherpte in aan te brengen over wat impact investeren nou echt is. Je ziet steeds meer partijen met ESG en sustainable investing en het wordt steeds meer, eigenlijk onze sector verbreed. Dat betekent dat er veel meer kapitaal beschikbaar komt maar ook toch nog wel veel discussies van wanneer is echt iets impact investeren en zijn we daar wat meer scherpte in geprobeerd aan te brengen en ik ben heel benieuwd wat dat ook gaat betekenen of we dat gaan terugzien in bijvoorbeeld straks de reportages over impact investeren in de jaarslagen en en hopelijk echt impact investeren, groter kunnen laten worden en het greenwashen ook wel weer helderder kunnen afblaken als niet impact.
Jamy: Ja als het uiteindelijk allemaal mainstream wordt dan hoef je ook niet meer zo om die definities te hakken, takken. Maar goed tot die tijd is het natuurlijk wel belangrijk.
Björn: Ja ik ben bang dat we nog wel even met aan de definities gebonden zijn. Maar dat gaan we afwachten. En daar sluiten we de aflevering mee af.
Afsluiting en dankwoord
Money Matters, de impact achter het nieuws. Heb je een vraag over het nieuws of heb je een tip voor de redactie? Mail ons dan via info@socfin.nl of stuur ons een berichtje via LinkedIn of Instagram. Dank voor je bijdrage, Jamy.
Jamy: Jij bedankt.
Productie, Daniel van der Poppen van Spraakmaker Media. Redactie door Xiangxia van den Ham van Social Finance NL en Egidio Bundel, inhoudelijk partner van Circl ABN AMRO. En natuurlijk onze kennispartners Vriendenloterij en het Oranje Fonds.
En zit je nu te luisteren en vond je het een leuke aflevering? Abonneer je dan op Money Matters via iTunes, Spotify of je favoriete podcast app en geef ons een review. Over twee weken ben ik weer bij je terug met co-host Marian Spier en het laatste impactnieuws. Tot dan!