Op 25 januari sprak staatssecretaris Tamara van Ark haar steun uit voor de verdere ontwikkeling van Social Impact Bonds (SIBs) in Nederland. Een boodschap die wij van harte ondersteunen.
Het is goed dat na vijf jaar pionieren nu ook politiek Den Haag verder wil met deze methodiek. Toch hopen we dat het kabinet meer gaat doen dan het uitspreken van bemoedigende woorden. Het is nu tijd voor actie. Er liggen namelijk grote kansen om op het niveau van de Rijksoverheid lokale initiatieven te faciliteren en ondersteunen.
Mooi begin
Ruim vijf jaar geleden waren wij onderdeel van een coalitie tussen de gemeente Rotterdam, private investeerders (ABN AMRO Bank en Start Foundation) en de social enterpise Buzinezzclub. We haalden de SIB naar Nederland. Niet om arbeidsreintegratie te privatiseren, maar juist om een een publiek-private samenwerking te realiseren waarbij de resultaten voor mensen in een kwetsbare positie centraal staan. In dit partnership blijft de overheid de regisseur. Zij bepalen de te halen doelen, de te bereiken doelgroep en meetmethode. Een investeerdersoog houdt in de gaten of dit ook echt de effectiefste manier is. Inmiddels zijn er elf SIBs gestart in Nederland, door zeven gemeenten, het ministerie van Justitie & Veiligheid en een verzuimverzekeraar. Een mooi begin, maar het kan beter.
De grootste maatschappelijke kansen liggen op het gebied van preventie, maar ook op integrale oplossingen voor de meest complexe maatschappelijke uitdagingen. De SIB biedt mogelijkheden om uitkomsten te belonen die ons ‘normale’ bedrijfseconomische model niet beloont: zorgen dat een eenzame oudere vrouw uit haar sociaal isolement komt, of dat een jongere in de jeugdzorg in een stabiele leefomgeving terechtkomt en blijft.
Pak die kans
Deze oplossingen gaan gepaard met een financiële uitdaging. De integrale uitkomsten en oplossingen die binnen een SIB mogelijk zijn, zijn moeilijk te vatten in het doolhof van verschillende budgetten bij de centrale en lokale overheid. En juist daar ligt nu de kans voor dit kabinet. Volg het goede voorbeeld van landen zoals het Verenigd Koninkrijk, Portugal en Finland. Daar bouwt de centrale overheid expertise op en deelt deze met lagere overheden. Of stelt middels een resultatenfonds samen met gemeenten budgetten beschikbaar om uit te betalen op resultaat.
Bouwen aan een ecosysteem
Een SIB is geen doel op zich, maar als deze op de juiste manier wordt opgezet, kan hij zorgen voor het effectiever oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Wij dagen de staatssecretaris uit om met ons de handschoen op te pakken en samen te werken aan een ecosysteem van investeerders, overheden, sociaal ondernemers en kennisinstellingen. Samen pakken we de meest prangende maatschappelijke vraagstukken aan.
