Als directeur Impact Investing bij Fair Capital Partners zet podcastgast Jasper Snoek zich voor een rechtvaardige en duurzame samenleving, middels donkergroene investeringen en beleggingen. Hij ziet geld als een middel om het milieu en de maatschappij beter te maken, met een daarbij passend financieel rendement. Met deze instelling inspireert Jasper vermogenden om duurzaam te investeren. De belangrijkste missie van Fair Capital Partners? Een wereldwijde transitie naar een circulaire economie. Deze transitie is volgens Jasper noodzakelijk als we binnen de grenzen van de aarde willen blijven produceren. Aan de hand van een mooi voorbeeld van het bedrijf De Clique legt hij ons uit hoe we die transitie met de juiste investeringen vorm kunnen geven. Daarvoor moeten eerst nog wat oude gewoontes worden doorbroken.
Van bezit naar gebruik
Want de overgang van een regulier verdienmodel naar een circulair verdienmodel gaat niet zomaar, waarschuwt Jasper. We zitten nog veel te vast in een heel ander model. Jasper legt dit uit aan de hand van het voorbeeld van de wasmachine. Op dit moment worden wasmachines geproduceerd die maar een paar jaar mee gaan. De consument wordt gedwongen om dan weer een nieuwe te kopen en daarmee inkomsten te genereren voor de producent. In een circulair verdienmodel, blijft de producent eigenaar van de grondstoffen van de wasmachine, waardoor het voor voor de producent ineens juist van belang is om te zorgen dat de wasmachine zo lang mogelijk meegaat, bijvoorbeeld wel 30 jaar. Dus in plaats van een eenmalig groot bedrag om eigenaar te worden van een product, betaalt de consument maandelijks een kleiner bedrag om een wasmachine te gebruiken. Consumenten gaan op die manier van bezit naar gebruik.
De kansen van het circulaire verdienmodel
Een enorme verandering dus, voor zowel de producent als consument. Maar, naast minder milieu impact, brengt een circulair verdienmodel ook voordelen mee voor beide partijen, legt Jasper uit. De producent ontvangt een vaste inkomensstroom in plaats van onregelmatige verdiensten. De consument ontvangt een dienst in plaats van een product. Als de wasmachine kapot gaat, dan heeft de producent de verantwoordelijkheid om deze te repareren. Dat is volgens Jasper een structuur die aansluit op de jongere generatie, die graag ontzorgd wordt. Er ligt dus een grote kans om de transitie waar te maken. Maar we moeten wel zorgen dat de kans ook daadwerkelijk gegrepen wordt en we niet in het patroon vervallen waar de meeste producenten en consumenten nu in zitten. Die uitdaging ligt volgens Jasper vooral bij de verandering binnen de oudere generatie.
Circulaire voedselketens
Deze omslag naar een circulair verdienmodel is niet alleen interessant voor bestaande bedrijven, het biedt enorme kansen voor nieuwe bedrijven. Een mooi voorbeeld hiervan is De Clique. De Clique is een bedrijf wat groene reststromen ophaalt, dus bijvoorbeeld snijafval of koffiedik, bij restaurants, ziekenhuizen en supermarkten. Dit gebeurt met CO2-neutrale elektrische voertuigen of fietsen. De reststromen worden verwerkt om eetbare producten mee te produceren, die vervolgens weer terug worden gebracht bij de klant. Dus bijvoorbeeld koffiedik wordt gebruikt om paddenstoelen op te kweten, waar bijvoorbeeld weer bitterballen van gemaakt worden. Met het verdienmodel van De Clique kan bovendien de duurzame impact gemeten worden. Denk bijvoorbeeld aan hoeveel CO2 uitstoot er bespaard wordt door deze reststromen van de verbrandingsoven te redden.
Een kleinere rol voor de aandeelhouder
Naast een ander verdienmodel dan het reguliere, zijn er ook verschillende, duurzamere eigendomsstructuren mogelijk dan het traditionele Venture Capital model. Die traditionele structuur is er volgens Japser toch vaak op gericht om zoveel mogelijk financieel rendement te behalen voor de aandeelhouders. Volgens hem zij we in een financieel systeem terecht gekomen, waarbij de aandeelhouder te dominant is geworden, met te grote rendementseisen. Maar wat hebben we daar als maatschappij aan? Aandeelhouders zijn maar een van de vele spelers. “Als we nou als samenleving voor redelijke rendementen gaan, dan hebben alle betrokken partijen profijt van de winst binnen een bedrijf.” Heel terecht punt, maar hoe zorg je ervoor dat dit ook gebeurd?
Circulair is winstgevend
Een van de mogelijke manieren om dit waar te maken, is het implementeren van een steward ownership structuur, zoals bij De Clique. Jasper legt uit dat dit inhoudt dat De Clique eigendom van zichzelf wordt en er geen externe aandeelhouders meer zijn. De oorspronkelijke investeerders, zoals onder andere Fair Capital Partners, krijgen een automatische exit als het afgesproken rendement behaald is. Aandeelhouders bepalen dus niet zelf wanneer hun exit plaatsvindt. In een steward ownership structuur is het mogelijk voor het bedrijf om onafhankelijk en missie-gedreven te blijven. En dat is voor Jasper het belangrijkste: de missie behouden om zoveel mogelijk maatschappelijke impact maken. Dus in dit geval zoveel mogelijk van die reststromen een tweede leven proberen te geven. Daarnaast is het voor Jasper ook belangrijk dat De Clique uiteindelijk een financieel gezond bedrijfsmodel heeft. Om zo te laten zien dat het anders kan. Dat een circulair bedrijf met een duurzame eigendomsstructuur ook voldoende rendement oplevert voor de investeerders. Hij hoopt daarmee anderen te inspireren, een brug te bouwen tussen investeerders en sociaal ondernemers en zoveel mogelijk mensen mee te kunnen nemen over deze brug. Op naar de overkant!
Luister hier naar de podcast.
