Een interview met Kaj Siebert, CTO SFUK en Björn Vennema, Managing Director SFNL
Social Finance NL is onderdeel van het wereldwijde Social Finance Global Network. Binnen dit netwerk zien we veel mooie ontwikkelen. Zoals bijvoorbeeld Digital Labs van Social Finance UK. Deze succesformule is uitgegroeid tot een speciale afdeling die zich volledig richt op de inzet van data en technologie voor ‘social change’. We spraken Kaj Siebert, Chief Technology Officer van SFUK en Bjorn Vennema, Managing Director van SFNL, over deze ontwikkeling.
Data wordt een steeds belangrijker onderdeel van hoe we naar maatschappelijke vraagstukken kijken. Het is niet voor niets een belangrijk onderdeel van de aanpak van Social Finance. Bjorn, kun je wat vertellen over de inzet van data bij SFNL?
“We zetten data eigenlijk in bij elke fase van ons werk. Om betere besluiten te kunnen nemen, maar vaak ook om de maatschappelijke vraagstukken verder te verdiepen, begrijpen en inzichtelijk te maken. Een goed voorbeeld is het werk dat we doen voor jongvolwassenen in een kwetsbare positie. Door samen met het Nederlands Jeugdinstituut te kijken naar de statistieken en onderliggende problematiek bij jongvolwassenen hebben we voor elke gemeente in Nederland beter in kaart wat de lokale situatie is en tot welke problematiek dat kan leiden. Maar, we gebruiken data ook om tijdens interventies beter te leren van wat er werkt, en wat niet. Zo kunnen we samen met onze partners bijsturen en de uitkomsten voor de doelgroep verder verbeteren. Want uiteindelijk zetten we data daarvoor in: als ondersteuning om mensen beter te kunnen helpen.”
In Engeland gaan ze nog een stapje verder en is er een speciale afdeling opgericht: Digital Labs. Kaj, kun je uitleggen hoe het SF Digital Labs model werkt?
“Het SF Digital Labs model is vooral een andere manier van werken. Het gaat over hoe we met behulp van alle vaardigheden die al bestaan in het Social Finance-netwerk, data en digitale tools kunnen inzetten om de impact van ons werk te vergroten. Voor complexe vraagstukken zijn de gebruikelijke tools zoals Excel niet meer toereikend, zowel technisch als in de samenwerking binnen het team. Dit kan vaak veel sneller en makkelijker met behulp van digitale tools. De ontwikkeling van die tools staat centraal in ons Digital Labs model. Hierbij zetten we zowel in op de tools zelf, dus de toepassing van data en software in onze projecten, maar ook nieuwe daarop aansluitende manieren van werken, zoals Agile. Een belangrijk onderdeel van Digital Labs is dat we, door dit zelf uit te voeren, ook onze klanten hierin beter kunnen begeleiden en de voordelen van deze benadering kunnen laten zien.”
Kun je een voorbeeld geven van een van de projecten binnen Digital Labs?
“Een project dat mij bijzonder na aan het hart ligt, is het project ‘Family Context’. In de huidige situatie verwijst een politieagent, leraar of misschien een arts een kind naar de jeugdhulp. Maatschappelijk werkers hebben vervolgens vaak maar heel kort de tijd om te beoordelen wat de risico’s zijn voor het kind en welke hulp het kind en het betrokken gezin nodig hebben. Daarvoor moet eigenlijk al inzichtelijk zijn welke hulp het gezin al ontvangt en welke andere factoren er spelen in de gezinssituatie. Maar met de huidige werkwijze en systemen is die informatie niet zomaar voorhanden. Zo is vaak alleen al het bepalen wie de leden van een gezin zijn niet zo eenvoudig of vanzelfsprekend als het in eerste instantie lijkt. Door deze data goed en overzichtelijk aan te kunnen bieden, kan een maatschappelijk werker een beter geïnformeerde beslissing nemen waardoor de kans groter is dat de hulp ook echt passend is voor het kind én het gezin. Zo’n situatie bevat natuurlijk ook een aantal moeilijke vraagstukken op het gebied van veiligheid van het kind, rechten van andere personen die als onderdeel van het gezin kunnen worden beschouwd, maar ook privacy. We willen maatschappelijke werkers toegang geven tot belangrijke informatie, maar moeten we ook rekening houden met het correct omgaan met deze data. Ook daar werken we aan in onze tools, in het Family Context-project werken we dan ook samen met de autoriteit persoonsgegevens en instanties die over ethiek gaan om dit te waarborgen.”
Björn, wat kunnen wij in Nederland leren van het Digital Labs model?
“De ervaringen die ze in Engeland opdoen zijn heel waardevol, ook voor ons in Nederland. Niet alleen wordt er veel ervaring opgedaan met de toepassingen van data, maar ook met het bouwen van digitale tools. Met die combinatie kan je inzichten sneller toegankelijk maken voor besluitvorming en betere keuzes maken op het gebied van beleid en uitvoering. Dat gaat natuurlijk gepaard met ethische en praktische vraagstukken, maar ik denk dat die vergelijkbaar zijn voor Engeland en Nederland. Daarom is veel van de kennis die ze bij Social Finance UK op doen heel goed inzetbaar in Nederland. Ik kijk er daarom naar uit om dit ook met Nederlandse overheden en fondsen in de praktijk te gaan brengen.”
Waarom is de Digital Labs een belangrijke ontwikkeling voor Social Finance?
Kaj: “Het Digital Labs-model geeft Social Finance een kans om de impact van onze projecten te vergroten en nieuwe kansen te creëren. Met de toenemende druk om in dienstverlening beter gebruik te maken van data, efficiënter te werken en nóg meer te leveren, is het bovendien belangrijk om de volledige implicaties van het gebruik van data op deze manier te begrijpen. Onze sector heeft daar nog een hoop in te leren. Men heeft onvoldoende verstand van de rechten van individuen over hun eigen data en de ethische implicaties van algoritmische besluitvorming. Ook worden de wetten voor data -en gegevensbescherming vaak gezien als een barrière, terwijl het ook juist als startpunt gebruikt kan worden. Door samen te werken met zowel wetgevers als eerstelijnswerkers, kunnen we mooie stappen vooruit zetten.”
Björn: “In Nederland is het enorm belangrijk dat we data meer gaan inzetten in het sociaal domein. Te vaak worden er besluiten genomen over projecten en programma’s op basis van onderbuikgevoel, terwijl we moeten kijken naar de effectiviteit van programma voor de deelnemers. Gebruik van de juiste data is daar cruciaal voor. Het is ook mooi om te zien dat dit internationaal steeds meer erkend wordt. Onlangs nog werd de Nobel Prijs voor Economie uitgereikt voor onderzoek naar armoedebestrijding waar ook weer uit bleek dat het inrichten van goede experimenten, goed meten en gebruik van data cruciaal is! Als Social Finance zijn we bij uitstek gepositioneerd om overheden, fondsen en uitvoering te ondersteunen bij de vooruitgang op dit gebied om gezamenlijk effectiever maatschappelijke vraagstukken aan te pakken. De ontwikkeling van Social Finance Digital Labs past daar perfect bij.”
Voor meer informatie over Digital Labs van Social Finance UK, kijk op https://www.sfdl.org.uk/
