In 2022 is het Sociaal Innovatiefonds (SIF) opgezet om werkgevers te ondersteunen bij het doen van investeringen om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan te nemen. Ondertussen is het einde van de tweede (verlengde) pilotfase van het SIF bijna bereikt. Hoog tijd dus om terug te blikken! We spreken met programmaleider Björn Vennema en programma uitvoerder Dion Wesselink over de afgelopen periode van het SIF. Wat gaat goed? Wat hebben zij geleerd? En hoe zien ze de toekomst van het SIF voor zich?
Wat leuk om jullie te spreken! Björn, jij bent sinds het begin betrokken bij het Sociaal Innovatiefonds. Waar ben je het meest trots op als je terugkijkt op de afgelopen jaren?
“Er is veel om trots op te zijn. Het opzetten van het SIF was een grote stap voor het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), en één waarmee ze laten zien bereid te zijn op innovatieve manieren meer werkgelegenheid te creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De afgelopen jaren hebben we nauw met SZW samengewerkt en is het SIF uitgegroeid van een kleine pilot voor drie werkgevers naar het punt waar we nu meer dan € 2.2mln aan leningen hebben verstrekt aan werkgevers die structureel banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt creëren. Dat is iets om heel trots op te zijn. En het is natuurlijk extra mooi dat SZW heeft besloten om de pilot te vervolgen met meer financiering, zodat nog meer banen kunnen worden gecreëerd.
Daarnaast heeft het SIF tot mooie samenwerkingen geleid. We hebben met verschillende arbeidsmarktregio’s gewerkt om de businesscase voor werkgevers om duurzame banen te creëren te verbeteren door resultaatfinancieringsafspraken te maken. Op deze manier keert de arbeidsmarktregio een bedrag uit voor iedere duurzame baan die wordt gecreëerd voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De werkgevers gebruiken dit bedrag vervolgens om de lening van het SIF af te lossen. Het bedrag dat de arbeidsmarktregio betaalt vloeit voort uit besparingen op onder andere uitkeringen. Hiermee hoeft de ondernemer voor dat bedrag dus niet meer zelf af te lossen en profiteert die ook financieel mee van deze inzet.
CupXchange is één van de werkgevers die samenwerkt met het SIF. Foto: CupXchange
Ook zijn we mooie samenwerkingen aangegaan met private financiers. Zij zorgen voor extra investeringen in de organisaties die banen creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Bij Social Finance NL doen we dit regelmatig met partijen zoals Stichting DOEN, Start Foundation en Rabo Foundation. Er zijn twee partijen die specifiek met het SIF optrekken in het financieringsproces: het Apostolisch Genootschap en B the Change Investments. Zij hebben hetzelfde doel als het SIF, alleen ze hebben zelf (nog) niet de kennis of capaciteit om de financieringen voor te bereiden. Door samen te werken kunnen we financieringen van grotere omvang verstrekken en het risico van de leningen delen. Zo kunnen we meer ondernemingen ondersteunen in het bereiken van hun impactdoelen.”
Wat een positieve ontwikkelingen! Maar zijn er eigenlijk ook zaken die zijn tegengevallen?
“Ja, natuurlijk gaan er helaas soms ook dingen minder goed. Bij het verstrekken van een lening zetten we met de ondernemer een zo realistisch mogelijke businesscase op, zodat we tijdens de lening voor zo min mogelijk verrassingen komen te staan. Helaas ontkomen er niet aan dat het bij sommige ondernemers toch iets anders uitpakt dan we aanvankelijk verwachtten. Dit kan door verschillende redenen zijn, zowel extern als intern en zowel op financieel als impact vlak. Wanneer zo’n situatie zich voordoet, kijken we altijd samen met de ondernemer hoe we dit het beste kunnen aanvliegen.”
Dion, jij hebt het meeste contact met de werkgevers. Wat is jouw ervaring met de ondernemers die je spreekt vanuit het Sociaal Innovatiefonds?
“Iets dat mij telkens weer opvalt is hoe bevlogen de werkgevers waar we mee spreken stuk voor stuk zijn. Ze willen echt goed doen voor de wereld. Vaak zijn ze begonnen met ondernemen om systeemverandering teweeg te brengen, en willen laten zien dat een bedrijf niet enkel financiële doelstellingen hoeft te hebben, maar ook maatschappelijke doelen kan nastreven. Bijvoorbeeld werk bieden aan mensen die moeilijker aan een baan komen.
Ik vind het mooi om te zien dat deze ondernemers vaak écht naar de mensen kijken in plaats van alleen naar de functie. Ze richten het werk zo in dat het voor beide partijen het beste past. Een aantal van de ondernemingen waar we mee samenwerken hebben een speciale ‘academy’ waar wordt gekeken naar de kwaliteiten van de werknemers om zo passend werk te vinden. Soms is dit binnen het eigen bedrijf, en soms daarbuiten indien dat beter past.”
United Repair Centre is één van de werkgevers die samenwerkt met het SIF. Foto: United Repair Centre
Wat is volgens jullie de grootste toegevoegde waarde van het SIF?
Dion: “Als het gaat om onze dienstverlening, geloven wij in de kracht van verbinden. We brengen relevante partijen bij elkaar en zetten de vraag van de werkgever centraal. Vanuit daar kijken we welke partijen de werkgever het beste kunnen helpen, bijvoorbeeld door de werkgever te verbinden met relevante partijen in de arbeidsmarktregio of met andere (sociaal) ondernemers om kennis op te doen. Het mooiste resultaat, en wat het SIF zo uniek maakt, is het realiseren van resultaatfinancieringsafspraken tussen werkgever, arbeidsmarktregio en het SIF. Voor ons is dit de ultieme samenwerking om maatschappelijke problemen aan te pakken.”
Hoe ziet de toekomst van het SIF eruit?
Björn: “Zoals eerder aangegeven krijgt het SIF een structureel vervolg, waarbij extra middelen beschikbaar komen voor het verstrekken van financieringen. Daardoor kunnen we nog meer ondernemers ondersteunen om nieuwe banen te creëren. Wat ons betreft mogen de voorwaarden voor leningen daarbij wel flexibeler worden. Op dit moment geldt nog dat een lening binnen vijf jaar moet zijn terugbetaald. Wij zien graag een verruiming van deze maximale looptijd. Zo krijgen ondernemers meer tijd en ruimte om hun plannen succesvol te realiseren.
Daarnaast liggen er volop kansen om structurele samenwerkingen aan te gaan met een breder scala aan financiers, waaronder grote partijen. Het activeren van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt blijft immers een belangrijk speerpunt van de Nederlandse overheid. Door meer partners te betrekken ontstaat er meer schaal, en daarmee meer mogelijkheden om ondernemingen die met deze doelgroep werken – of willen werken – te ondersteunen.
Wij kijken ernaar uit om deze ambitie samen met onze partners verder vorm te geven. Met vertrouwen zetten we de volgende stap richting een toekomst waarin ondernemerschap en maatschappelijke impact hand in hand gaan.”
Heel erg bedankt voor jullie tijd!
Meer informatie over het Sociaal Innovatiefonds en de werkgevers die vanuit het fonds gefinancierd zijn, vind je op www.sociaalinnovatiefonds.nl.
